مطابق ماده ۱۱۰۷ قانون مدني تهيه اسباب زندگي جزو نفقه زن محسوب شده و بر عهده شوهر است و زن تكليفي در تهيه آن ندارد.

امروزه بين خانوادههاي ايراني، طوري از مقوله جهيزيه صحبت ميشود كه كاملا حاكي از يك برداشت غلط در رابطه با جهيزيه است، بطوري كه بين عامه مردم مصطلح است كه ميزان مهريه با مقدار جهيزيه اهدايي از جانب خانواده دختر بايد متناسب باشد. حال آنكه اين طرز فكر جز از عدم آگاهي نشات نميگيرد. در اين نوشتار از مجله دلتا به بررسي اين سوال ميپردازيم جهيزيه طبق قانون بر عهده كيست؟
جهيزيه طبق قانون بر عهده كيست؟
فراهم كردن وسايل لازم براي زندگي مشترك، تماما بر عهده شوهر بوده و جهيزيه اهدايي از جانب خانواده دختر صرفا نشانه محبت است و پيشكشي از سوي خانواده زن، از سر علاقه و احترام به فرزند بوده و نيز كمكي به زوج جوان در آستانه شروع زندگيشان است و قانونا خانواده دختر، هيچ وظيفهاي در اين خصوص ندارند.
جهيزيه جزو اموال و دارايي زن است و شوهر نسبت به جهيزيه در حكم امين است و ميتواند از وسايل منتفع شود و مالكيتي براي شوهر ايجاد نميشود. بنابراين زن هر موقع كه بخواهد ميتواند جهيزيه را مطالبه كند يا مانع استفاده زوج از جهيزيه شود.
زن همچنين ميتواند از جهيزيهاش استفاده نكرده و از شوهر وسايل منزل را تقاضا كند. شوهر همچنين حق ندارد اسباب جهيزيه را بفروشد و در اينصورت مسئول جبران خسارت و برگرداندن عين يا مثل يا قيمت آن است و اين موضوع تحت عنوان فروش مال غير مورد رسيدگي قرار ميگيرد.
البته در عرف، تا زمان بقاء زندگي مشترك، شوهر ميتواند از جهيزيه استفاده كند. جهيزيه دارايي زن است و در صورت فوت زن، همانند ساير اموال و داراييها به ارث ميرسد.

دعواي استرداد جهيزيه
در دعوي استرداد جهيزيه، ممكن است طرف مقابل دعوا بخواهد اموال را از بين ببرد و يا به آنها خسارت وارد كند، بنابراين زن بايد همراه با دادخواست استرداد جهيزيه مطابق ماده ۱۰۸ قانون آيين دادرسي مدني، تقاضاي صدور قرار تامين نيز بكند.
طبق ماده ۱۱۷ قانون آيين دادرسي مدني، چنانچه امكان تضييع و از بين رفتن اموال از طرف شوهر وجود داشته باشد، دادگاه بدون ابلاغ قرار را اجرا ميكند. در مواردي كه امكان جابهجايي و حيفوميل اموال از طرف شوهر وجود دارد، حكم ورود به منزلي كه جهيزيه در آن قرار دارد نيز صادر ميشود تا طرف مقابل نتواند از ورود ماموران به منزل جلوگيري كند.
در صورت بروز اختلاف درمورد جهيزيه، دعواي استرداد جهيزيه مطرح ميشود. در جريان رسيدگي به دعواي استرداد جهيزيه، جلسهاي در دادگاه جهت استماع اظهارات طرفين تعيين ميشود.
معمولا در صورت وجود سياهه و امضاء و رسيد از جانب شوهر، ادعاي زن ثابت شده و شوهر ملزم به استرداد اموال ميشود. در غير اينصورت، قرار استماع شهادت شهود صادر شده، شهود به دادگاه دعوت ميشوند و مشاهدات خود را بيان ميدارند و در نهايت اگر ادعاي زن ثابت شود حكم به استرداد جهيزيه صادر ميشود و در صورت امتناع زوج از استرداد جهيزيه از طريق اجراي احكام دادگستري، نسبت به استرداد جهيزيه اقدام خواهد شد.
پيشنهاد مطالعه : براي آشنايي بيشتر با شرايط پس گرفتن جهيزيه “دادخواست استرداد جهيزيه و مراحل قانوني آن” را مطالعه كنيد.
ازدواج سفيد، ازدواجي از نوع رابطه نامشروع
قولنامه دستي شما با چه شرايطي در دادگاه اعتبار دارد؟
آيا مردان ميتوانند بدون دليل همسران خود را طلاق دهند؟
تفاوت رابطه نامشروع و زنا چيست؟
آيا مراجعه به فالگير مجازات دارد؟