تدليس

عقد ازدواج يك نهاد اجتماعي مهم است كه از لحاظ شرعي و قانوني و اجتماعي شرايطي دارد. ولي با اين‌ حال ممكن است زن يا مرد در هنگام ازدواج، اموري را از هم مخفي كنند يا به بياني ديگر طرف مقابل را فريب دهند تا رضايت وي را براي ازدواج جلب كنند. مانند اين‌ كه مرد يا زن ازدواج قبلي خود را پنهان كنند. با اين ‌حال اين موضوع ضمانت اجراي قانوني را در پي خواهد داشت. در اين نوشتار از مجله دلتا به بررسي نحوه استعلام ازدواج سابق مي‌پردازيم.

فريب در ازدواج و ضمانت اجراي قانوني آن

 معناي تدليس در لغت فريب دادن و پنهان كردن است و در اصطلاح حقوقي مجموعه اعمالي مي باشد كه موجب فريب طرف معامله شود؛ ازجمله پوشاندن عيب يا تظاهر به داشتن صفت خاص. ماده ۱۱۲۸ قانون مدني مقرر مي‌دارد: هرگاه در يكي از طرفين صفت خاصي شرط شده باشد و بعد از عقد معلوم شود كه طرف مذكور فاقد وصف مقصود بوده براي طرف مقابل حق فسخ خواهد بود، خواه وصف مذكور در عقد تصريح شده يا عقد متباينا بر آن واقع شده باشد. يكي از موارد تدليس ممكن است مخفي كردن ازدواج قبلي شخص باشد، مانند اين‌ كه مردي به واسطه داشتن دو شناسنامه، ازدواج دوم را در شناسنامه دوم قيد كند و تظاهر به تجرد كند و طرف ازدواج را فريب دهد. البته ضمانت اجراي اين امر حق فسخ نكاح است. علاوه بر اين طبق ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامي، چنانچه هر يك از زوجين قبل از عقد ازدواج طرف خود را به امور واهي از قبيل داشتن تحصيلات عالي، تمكن مالي، موقعيت اجتماعي شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فريب دهد و عقد بر مبناي هر يك از آن‌ها واقع شود مرتكب به حبس تعزيري از شش ماه تا دو سال محكوم مي‌شود. البته اگر دختر در دوران عقد طلاق بگيرد و باكره باشد و با حكم دادگاه شناسنامه را تعويض كند و نام همسر را از آن حذف كند از آنجايي كه وي باكره است عنوان فريب در ازدواج محسوب نمي‌شود.

نحوه استعلام ازدواج سابق

يكي از مواردي كه ممكن است عقد نكاح بر مبناي آن منعقد شود، نداشتن سابقه ازدواج زوج يا زوجه است. با توجه به اين ‌كه ازدواج موقت در شناسنامه شخص درج نمي‌شود همچنين گاهي ممكن است شخص به وسيله جعل يا با اعمال متقلبانه و همچنين با توجه به امكان حذف ازدواج قبلي و طلاق از شناسنامه در دوران عقد، ازدواج قبلي خود را از طرف مقابل پنهان كند. البته براي احراز ازدواج يا عدم ازدواج قبلي شخص، مي‌توان درخواست گواهي تجرد كرد. در اين گواهي قيد مي‌شود كه شخص مذكور قبلا ازدواج نكرده است يا اگر ازدواج كرده است به دليل طلاق يا فسخ نكاح يا بذل مدت يا انقضاي مدت در ازدواج موقت جدا شده است. فقط دارنده شناسنامه مي‌تواند درخواست گواهي تجرد كند و مرجع درخواست اين گواهي اداره ثبت احوال است. مي‌توان به‌ صورت آنلاين و از طريق سايت سازمان ثبت احوال كشور نسبت به ثبت درخواست گواهي تجرد اقدام كرد و پس از ثبت آن و با ابلاغ زمان تحويل گواهي توسط سازمان مربوطه، دارنده شناسنامه مي‌تواند با ارائه شناسنامه گواهي تجرد را دريافت كند.

براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر در چه مواردي زن حق طلاق دارد؟ را مطالعه كنيد.