تغيير نام و نام خانوادگي يك انتخاب مهم در زندگي انسان است. اهميت نام مناسب بر هيچ كس پوشيده نيست. انسانها هر روز بارها و بارها نام خود را از زبان ديگران ميشنوند و احتمالا نام هر فرد، پرتكرارترين كلمهاي است كه او در طول زندگي ميشنود.

با توجه به اين كه انتخاب اسم و شهرت اشخاص در هنگام تولد توسط والدين او انتخاب ميشود و خود شخص هيچ نقشي در تعيين آن نداشته است. هنگامي كه فردي به سن قانوني رسيد، اگر نام يا نام خانوادگي انتخاب شده را به دلايلي (مثلا نامناسب بودن معني آن يا طولاني بودن واژهها ) مناسب ندانست، ميتواند نسبت به تغيير نام و نام خانوادگي خود با رعايت شرايطي اقدام كند. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع مراحل تغيير نام و نام خانوادگي ميپردازيم.
براي تغيير نام و نام خانوادگي كدام مرجع ذيصلاح است؟
تا چند سال قبل، افراد براي تغيير نام و نام خانوادگي بايد به دادگاه مراجعه ميكردند. اما اخيرا ديوان عدالت اداري،
اداره ثبتاحوال را مسئول اين امر نموده و اين فرآيند تا حد زيادي تسهيل شده است.
بهطور كلي چه مراحلي براي تغيير نام و نام خانوادگي بايد طي شود؟
روش اول:
مراجعه به اداره ثبت احوال در مورد اسامي كه در قانون پيشبيني شدهاست.
- شما بايد با در دست داشتن اصل شناسنامه و دو برگ تصوير آن به اداره ثبت احوال مراجعه نمائيد.
- بعد از تكميل فرم درخواست مورد نظر، طبق تعرفه جاري هزينه بررسي درخواست را پرداخت كنيد.
- هيأت حل اختلاف ثبت احوال پس از بررسي درخواست شما، در صورتيكه آن را مغاير قانون ثبت احوال تشخيص ندهد، با صدور شناسنامه جديد موافقت مينمايد.
- در اين روش در مدت كوتاهي و با حداكثر دوبار مراجعه حضوري، تغيير نام به سهولت انجام ميشود.
- اگر رأي صادره در هيأت حل اختلاف ثبت احوال بر عليه خواسته شما باشد، جاي نگراني نيست. شما هنوز فرصت داريد ظرف مدت ده روز از تاريخ ابلاغ، نسبت به اين رأي در دادگاه اعتراض نمائيد.

روش دوم:
مراجعه به دادگاه در مورد اسامي كه صريحا در قانون به آنها اشاره نشده است.
- در اين روش، دادخواست تغيير نام و نام خانوادگي را در دفاتر خدمات الكترونيك قضايي، تنظيم مينمائيد.
- خواهان، فرد متقاضي تغيير نام و خوانده اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه است.
- به همراه دادخواست كه حاوي دلايل شما براي تغيير نام است، مدارك (شناسنامه و كارت ملي) و استشهاديه را پيوست نمائيد.
- حداقل دو نفر شاهد بايد اين استشهاديه را امضا كرده باشند، هر چند تعداد بيشتر امضاكنندگان بر قوت استشهاديه ميافزايد.
- تاريخ جلسه رسيدگي دادگاه از طريق پيامك اعلام ميشود.
- در روز دادگاه، قاضي توضيحات شما پيرامون علت تمايل به تغيير نام و نام خانوادگي را ميشنود.
- بنا به تشخيص قاضي، در اولين جلسه رسيدگي يا جلسه بعد از آن، شهود امضاكننده استشهاديه براي اداي شهادت حاضر ميشوند.
- در جلسه دادگاه، نماينده قانوني اداره ثبت احوال (خوانده) در دادگاه حاضر است. وي طي لايحهاي مخالفت خود را با تقاضاي خواهان ابراز ميكند.
- خواهان (متقاضي تغيير نام) بايد بتواند از دادخواست خود دفاع كند.
- پس از رسيدگي، رأي بدوي (اوليه) دادگاه صادر ميشود. در صورت پيروزي شما در دادگاه، ميتوانيد گواهي قطعيت دادنامه را از دادگاه دريافت و به اداره ثبت احوال ارائه نمائيد.
- اگر رأي به نفع شما نبود ميتوانيد ظرف مدت بيست روز از تاريخ صدور رأي، براي رسيدگي مجدد تقاضاي تجديدنظر نمائيد.
- رأي دادگاه تجديدنظر، قطعي بوده و لازم الاجراست.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر مطلب فوايد صلح عمري براي تقسيم ارث را مطالعه كنيد.
ازدواج سفيد، ازدواجي از نوع رابطه نامشروع
قولنامه دستي شما با چه شرايطي در دادگاه اعتبار دارد؟
آيا مردان ميتوانند بدون دليل همسران خود را طلاق دهند؟
تفاوت رابطه نامشروع و زنا چيست؟
آيا مراجعه به فالگير مجازات دارد؟