چند سالي است كه شايعاتي در مورد كاهش حقوق بازماندگان دختر بازنشستگان شنيده ميشود؛ بهويژه اينكه گفته ميشود دختراني كه پدران خود را از دست دادهاند، بهصورت صوري از همسران خود طلاق ميگيرند تا بتوانند از حقوق به ارث مانده پدر، استفاده كنند.

مستمري و هر آنچه به آن تعلق ميگيرد، از طريق تامين اجتماعي به بازماندگان بازنشستگان منتقل و تا زماني كه شروط حفظ آن در يك خانواده وجود داشته باشد، نظام تامين اجتماعي آن را تضمين ميكند. در اين نوشتار از مجله دلتا قصد داريم به موضوع شرايط حقوق بازنشستگان ميپردازيم.
قانون حمايت از خانواده و سهم وراث
در اين زمينه «قانون حمايت خانواده» مواردي را براي حمايت از «زوجه دائم متوفي»، فرزندان دختر و پسر و ساير وراث قانوني تعيين كرده است.
اگر همسر دائم يك زن فوت كند و وي مجدد ازدواج كند و همسر دوم هم فوت كند، اين زن ميتواند مستمري هر كدام از اين همسران را كه بيشتر بود براي ادامه دريافت آن درخواست كند. در نتيجه نميتواند بيشتر از يك مستمري دريافت كند.
در همين حال اگر بازنشستهاي فوت كند و چند همسر داشته باشد، حقوق و مستمري وي به تساوي ميان آنها تقسيم ميشود.
قانونگذار همچنين قيد كرده كه اگر زني خود حقوق بگير يكي از صندوقهاي بازنشستگي باشد، ميتواند حقوق يا مستمري همسرش را هم دريافت كند. البته مشروط به اين است كه اين دو حقوق يا مستمري از دو صندوق بازنشستگي متفاوت پرداخت شود.
فرزندان دختر در صورت نداشتن شغل يا شوهر و فرزندان پسر تا سن ۲۰ سالگي و بعد از آن در صورتيكه معلول از كارافتاده نيازمند باشند يا به تحصيلات دانشگاهي مشغول باشند، حسب مورد از كمك هزينه اولاد، بيمه و مستمري بازماندگان يا حقوق وظيفه والدين خود برخوردار ميشوند.
شرايط حاكم بر قانون تامين اجتماعي
در اين مورد و بهطور خاص در سازمان تامين اجتماعي، فرزندان دختر مجرد كه اشتغال ندارند يا طبق نظر كميسيونهاي بدوي و تجديدنظر پزشكي (ماده ۹۱ قانون تامين اجتماعي) از كارافتاده محسوب ميشوند و زنان مطلقه يا زناني كه همسر بازنشسته خود را از دست دادهاند و همسر جديد اختيار نكردهاند، ميتوانند به عنوان وارث از مستمري بازنشستگي پدر يا همسر خود استفاده كنند.
در همين حال نوادگان دختري هم امكان به ارث بردن مستمري پدربزرگ تحت پوشش تامين اجتماعي خود را دارند.
سهم همسر و دختر واجد شرايط
اگر متوفي يك همسر و يك فرزند دختر واجد شرايط داشته باشد، ميزان سهم آنها به ۷۵ درصد كل مستمري ميرسد.
اما قانوگذار آن را با رعايت نسبتي از سهم هر يك از اين دو به ۱۰۰ درصد كل مستمري ميرساند.
با اين همه سازمان تامين اجتماعي در بخشنامههاي ۳۵ و ۳۷ مستمريها اين ۷۵ درصد را به ۱۰۰ درصد تعميم نداده بود؛ در نتيجه حقوق فرزند دختر يا پسر به يك چهارم حقوق پدرش كاهش مييافت و سهم همسر هم به سه چهارم ميرسيد.
اگر متوفي يك همسر و يك فرزند دختر واجد شرايط داشته باشد، ميزان سهم آنها به ۷۵ درصد كل مستمري ميرسد.
اما قانوگذار آن را با رعايت نسبتي از سهم هر يك از اين دو به ۱۰۰ درصد كل مستمري ميرساند.
با اين همه سازمان تامين اجتماعي در بخشنامههاي ۳۵ و ۳۷ مستمريها اين ۷۵ درصد را به ۱۰۰ درصد تعميم نداده بود؛ در نتيجه حقوق فرزند دختر يا پسر به يك چهارم حقوق پدرش كاهش مييافت و سهم همسر هم به سه چهارم ميرسيد.
در نهايت با شكايت بازنشستگان به ديوان عدالت اداري اين بخش از مثال دوم بخشنامههاي ۳۵ و ۳۷ كه كاهنده حقوق وراث بود، ابطال شد.
پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر مطلب بدون درنظر گرفتن اين نكات، هرگز خانهاي را اجاره نكنيد را مطالعه كنيد.
ازدواج سفيد، ازدواجي از نوع رابطه نامشروع
قولنامه دستي شما با چه شرايطي در دادگاه اعتبار دارد؟
آيا مردان ميتوانند بدون دليل همسران خود را طلاق دهند؟
تفاوت رابطه نامشروع و زنا چيست؟
آيا مراجعه به فالگير مجازات دارد؟