براي تمكين زن مرد بايد مقدمات و لوازم آن را از جمله مسكن مناسب و لوازم ضروري سكونت مهيا كند و زن بايد ضمن سكونت در منزل شوهر خود نسبت به اداي وظايف زناشويي اقدام كند.
ماده ۱۱۰۲ قانون مدني تمكين را از وظايف زوجه در مقابل زوج پس از انعقاد عقد ازدواج و از آثار روابط زوجيت دانسته است. تمكين يعني زوجه در انجام وظايف زناشويي، سكونت در منزل مشترك كه شوهر اختيار كرده و حسن معاشرت در حفظ مباني خانواده از جمله تربيت فرزندان و نحوه معاشرتها و … از شوهر اطاعت كند كه در اصطلاح حقوقي به آن تمكين ميگويند و انواعي دارد، عدم تمكين باعث مجازات ميشود درصورت عدم تمكين زن و اثبات آن از سمت شوهر زن ناشزه محسوب ميشود و نفقهاي به او تعلق نميگيرد. در اين نوشتار از مجله دلتا به بررسي نحوه اثبات عدم تمكين ميپردازيم.
نحوه اثبات عدم تمكين
چنانچه زن از مرد تمكين نكند، مرد ميتواند با مراجعه به دادگاه الزام به تمكين زوجه را درخواست كند. قبل از اين كار مرد ميتواند اظهارنامهاي را پر كرده و براي زن بفرستد. اين اظهارنامه بعدا ميتواند اثبات كننده عدم تمكين زن باشد. مدارك ديگري نيز ميتواند در اين زمينه مورد تاييد قاضي قرار بگيرد از جمله شهودي كه عدم تمكين زن را شهادت ميدهند. شكايت مرد از عدم تكمين زن يك دعواي خانوادگي است كه در صورت اثبات منجر به نشوز زن شده و لازم نيست ديگر به زن نفقه بپردازد. در مقابل چنانچه مرد منزل مشترك را ترك كند يا نفقه را نپردازد و يا وظايف خود را انجام ندهد به طوري كه مصداق سوءمعاشرت باشد، زن ميتواند با مراجعه به دادگاه الزام مرد يا حقوق مالي خود ازجمله مهريه و نفقه خود يا نفقه فرزندان را مطالبه كند. حتي در مواردي كه توانايي مالي مرد اثبات شود، عدم پرداخت نفقه از سوي مرد جرم محسوب شده و زن ميتواند شكايت كيفري كند تا مرد زنداني شود.
نحوه رسيدگي
در مورد دعواي عدم تمكين، اگر مرد پس از اظهارنامهاي كه براي همسرش فرستاده؛ زن همچنان به عدم تمكين خود ادامه بدهد، مرد ميتواند دادخواست الزام زوجه به تمكين را در دادگاه خانواده ثبت كند. پس از ثبت دادخواست و ابلاغ آن به طرفين، جلسه دادرسي آغاز ميشود. چنانچه هيچ مانع شرعي و عقلي، قانوني يا عرفي براي تمكين زن وجود نداشته باشد، قاضي ابتدائا حكم به الزام زن به تمكين ميدهد و در صورت تكرار عدم تمكين، زن ناشزه شده و ديگر نفقه به او تعلق نميگيرد. قانون مدني در ماده ۱۱۰۸ به صراحت بيان ميدارد: هرگاه زن بدون مانع مشروع از اداي وظايف زوجيت امتناع كند، مستحق نفقه نخواهد بود. ضمن اينكه در صورت عدم تمكين زن، مرد ميتواند با مراجعه به دادگاه خانواده تقاضاي صدور حكم بر تجويز ازدواج مجدد كند.
براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر به چه زناني نفقه تعلق نميگيرد؟ را مطالعه كنيد.
همچنين بخوانيد:
نفقه زن به چه صورتي محاسبه ميشود؟
زن براي عمل جراحي زيبايي به اجازه شوهر نياز دارد؟
با مجله حقوقي دلتا همراه باشيد