قانونگذار سرك كشيدن به تلفن همراه ديگران و دسترسي غيرمجاز به سامانههاي رايانهاي يا مخابراتي را اگر بدون اجازه شخص باشد جرم به حساب آورده است.
وابستگي به تلفن همراه موجب شده است كه اين وسيله تبديل به يكي از مهمترين حريم شخصي افراد شود به طوري كه بسياري از اطلاعات شخصي، خانوادگي، شغلي و … در وسايل الكترونيكي مثل گوشي موبايل، تبلت، رايانه و… نگهداري ميشود كه دسترسي ساير افراد به اين اطلاعات مصداق نقض حريم خصوصي افراد به حساب ميآيد؛ بنابراين قانونگذار در سال ۱۳۸۸ قانوني به نام قانون جرايم رايانهاي تصويب و در ماده ۱ آن از حق محرمانگي دادهها حمايت كرد. در اين نوشتار از مجله دلتا به بررسي سرك كشيدن به گوشي ديگران و مجازات آن ميپردازيم.

وابستگي به تلفن همراه موجب شده است كه اين وسيله تبديل به يكي از مهمترين حريم شخصي افراد شود به طوري كه بسياري از اطلاعات شخصي، خانوادگي، شغلي و … در وسايل الكترونيكي مثل گوشي موبايل، تبلت، رايانه و… نگهداري ميشود كه دسترسي ساير افراد به اين اطلاعات مصداق نقض حريم خصوصي افراد به حساب ميآيد؛ بنابراين قانونگذار در سال ۱۳۸۸ قانوني به نام قانون جرايم رايانهاي تصويب و در ماده ۱ آن از حق محرمانگي دادهها حمايت كرد. در اين نوشتار از مجله دلتا به بررسي سرك كشيدن به گوشي ديگران و مجازات آن ميپردازيم.
مجازات سرك كشيدن به گوشي ديگران
به موجب ماده ۱ قانون جرايم رايانهاي هر كس به طور غير مجاز به دادهها، سامانههاي رايانهاي يا مخابراتي كه به وسيله تدابير امنيتي حفاظت شده است دسترسي پيدا كند، به حبس از ۹۱ روز تا يك سال يا جزاي نقدي از پنج ميليون تا بيست ميليون ريال يا هر دو مجازات محكوم خواهد شد؛ بنابراين قانونگذار سرك كشيدن به تلفن همراه ديگران و دسترسي غيرمجاز به سامانههاي رايانهاي يا مخابراتي را اگر بدون اجازه شخص باشد جرم به حساب آورده، اما در مواردي كه خود شخص، اجازه مشاهده يا ورود به سامانه را داده باشد جرمي روي نميدهد. قانونگذار دسترسي غيرمجاز به سامانه رايانهاي يا مخابراتي يا دادهها را در صورت وجود شرايط زير جرم ميداند:
- اين دسترسي بدون اجازه شخص باشد؛ بنابراين در مواردي كه خود شخص، اذن به مشاهده داده يا اجازه ورود به سامانه را ميدهد، جرمي رخ نميدهد.
- دادهها يا سامانه برخوردار از تدابير امنيتي باشند، چرا كه حمايت قانوني شامل افرادي ميشود كه خودشان حداقلي از امنيت را براي حريم خصوصيشان قائلاند؛ براي مثال اگر سامانه مد نظر گوشي همراه يا رايانه شخصي است، داراي رمز عبور باشد لذا مرتكب با گذر از اين تدابير امنيتي مجرم شناخته خواهد شد.

اين ماده به طور گسترده هم شامل زماني ميشود كه شخصي در دنياي واقعي رمز عبور شما را به نحوي بشكند و به اطلاعات سامانه دسترسي پيدا كند و هم زمانيكه در فضاي مجازي از طرقي مثل هك و عبور از تدابير امنيتيتان به اطلاعات دسترسي پيدا كند. حال گذر از اين تدابير امنيتي ميتواند از طرق مختلف صورت بگيرد؛ چه به صورت فني و با استفاده از نرم افزار، چه به صورت غير فني مثل فريب دادن شخص براي در اختيار گذاشتن نام كاربري و رمز عبور كه قانونگذار بين اين دو مورد تفاوتي قائل نشدهاست. هم دسترسي به سامانه و هم دسترسي به دادهها (در صورت وجود ساير شرايط) جرم است؛ بنابراين اگر فردي از تدابير امنيتي شما عبور كند و وارد سيستم شود، حتي بدون اينكه اطلاعاتي را مشاهده كند، عمل وي جرم و قابل مجازات است.
براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر جعل امضا قولنامه چه مجازاتي دارد؟ را مطالعه كنيد.
به موجب ماده ۱ قانون جرايم رايانهاي هر كس به طور غير مجاز به دادهها، سامانههاي رايانهاي يا مخابراتي كه به وسيله تدابير امنيتي حفاظت شده است دسترسي پيدا كند، به حبس از ۹۱ روز تا يك سال يا جزاي نقدي از پنج ميليون تا بيست ميليون ريال يا هر دو مجازات محكوم خواهد شد؛ بنابراين قانونگذار سرك كشيدن به تلفن همراه ديگران و دسترسي غيرمجاز به سامانههاي رايانهاي يا مخابراتي را اگر بدون اجازه شخص باشد جرم به حساب آورده، اما در مواردي كه خود شخص، اجازه مشاهده يا ورود به سامانه را داده باشد جرمي روي نميدهد. قانونگذار دسترسي غيرمجاز به سامانه رايانهاي يا مخابراتي يا دادهها را در صورت وجود شرايط زير جرم ميداند:
- اين دسترسي بدون اجازه شخص باشد؛ بنابراين در مواردي كه خود شخص، اذن به مشاهده داده يا اجازه ورود به سامانه را ميدهد، جرمي رخ نميدهد.
- دادهها يا سامانه برخوردار از تدابير امنيتي باشند، چرا كه حمايت قانوني شامل افرادي ميشود كه خودشان حداقلي از امنيت را براي حريم خصوصيشان قائلاند؛ براي مثال اگر سامانه مد نظر گوشي همراه يا رايانه شخصي است، داراي رمز عبور باشد لذا مرتكب با گذر از اين تدابير امنيتي مجرم شناخته خواهد شد.
اين ماده به طور گسترده هم شامل زماني ميشود كه شخصي در دنياي واقعي رمز عبور شما را به نحوي بشكند و به اطلاعات سامانه دسترسي پيدا كند و هم زمانيكه در فضاي مجازي از طرقي مثل هك و عبور از تدابير امنيتيتان به اطلاعات دسترسي پيدا كند. حال گذر از اين تدابير امنيتي ميتواند از طرق مختلف صورت بگيرد؛ چه به صورت فني و با استفاده از نرم افزار، چه به صورت غير فني مثل فريب دادن شخص براي در اختيار گذاشتن نام كاربري و رمز عبور كه قانونگذار بين اين دو مورد تفاوتي قائل نشدهاست. هم دسترسي به سامانه و هم دسترسي به دادهها (در صورت وجود ساير شرايط) جرم است؛ بنابراين اگر فردي از تدابير امنيتي شما عبور كند و وارد سيستم شود، حتي بدون اينكه اطلاعاتي را مشاهده كند، عمل وي جرم و قابل مجازات است.
براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر جعل امضا قولنامه چه مجازاتي دارد؟ را مطالعه كنيد.