تا زمان ادا شدن حقوق و ديون متوفي، تقسيم ارث امكانپذير نيست.
نحوهي تقسيم ارث يكي از پيچيدهترين موضوعاتي است كه در قانون مدني به بررسي آن پرداخته ميشود و قوانين مربوط به آن بسيار حساس و دقيق هستند. در اين نوشتار از مجله دلتا به بررسي نحوه تقسيم ارث ميپردازيم.
موجبات انتقال ارث
- از متوفي مالي به جا مانده باشد
- بايد بين مورث (متوفي) و وارث رابطه خويشاوندي وجود داشته باشد. اين رابطه ميتواند سببي يا نسبي باشد. در رابطه سببي، زوجيت دائم موجب ارث ميشود، اما در رابطه نسبي نسبت فاميلي (خون) باعث به ارث رسيدن وارثان ميشود
- مورث فوت كرده باشد و وارث در زمان مرگ او زنده باشد. يعني اگر وارث قبل از فوت مورث از دنيا رود، ورثه وارث هم از مورث ارث نميبرند
- جنيني كه در شكم مادر است، به شرط آن كه زنده به دنيا آيد، از مورث خود ارث خواهد برد
طبقهبندي وراث
افرادي كه به موجب نسب (خون) ارث ميبرند:
- طبقه اول: پدر، مادر، فرزندان (اولاد)، اولادِ اولاد
- طبقه دوم: اجداد، برادر، خواهر، اولاد آنها
- طبقه سوم: عموها، عمهها، خالهها، فرزندان آنها
اگر افراد طبقه اول زنده باشند، افراد طبقه دوم ارث نميبرند و اگر اشخاص طبقه دوم زنده باشند، ديگر اشخاص طبقه سوم ارث نميبرند.
افرادي كه به موجب سبب ارث ميبرند:
- هر يك از زوجين كه در حين فوت ديگري زنده باشد، جزء وارث سببي محسوب ميشود. براساس ماده ۸۶۱ قانون مدني، زني كه همسر دائمي مرد باشد و قبل از مرگ شوهرش زنده باشد، از او ارث ميبرد و طبق قانون اگر داراي فرزند نباشند، يك چهارم و اگر فرزند داشته باشند، يك هشتم اموال شوهر به همسرش ارث ميرسد و اگر تعداد همسران دائم متوفي بيش از يك تا چهار تا باشد، طبق ماده ۹۴۲ قانون مدني، همان ميزان يك هشتم اموال شوهر بين همسران او به نسبت مساوي تقسيم ميشود
- در صورت نبودن وارث براي متوفي، تعيين و تكليف داراييهايش برعهده حاكم و دادگاه است
نحوه تقسيم ارث
ميزان سهمالارث هر يك وراث براساس قانون تعيين شدهاست و هر شخصي به همان ميزان ارث ميبرد. در جداول زير ميزان سهمالارث هر يك از وراثان مطابق قانون مشخص شده است:
وارث | توضيحات | سهمالارث |
مادر | اگر ميت بيش از يك برادر يا فرزند نداشته باشد
ميت دو برادر يا چهار خواهر يا فرزند داشته باشد |
يك سوم
يك ششم |
زوجه(زن) | اگر همسر فوت شدهاش فرزند نداشته باشد
اگر همسر فوت شدهاش فرزند داشته باشد |
يك چهارم
يك هشتم |
زوج(مرد) | همسر فوت شده زوج، فرزند نداشته باشد
همسر فوت شده زوج، فرزند داشته باشد |
يك دوم
يك چهارم |
وارث | سهم الارث |
در صورتي كه ميت تنها يك فرزند دختر داشته باشد | يك دوم |
اگر تنها يك خواهر پدري يا پدر و مادري داشته باشد | يك دوم |
اگر ميت دو دختر و بيشتر و بدون فرزند پسر باشد | دو سوم |
در صورت داشتن دو يا تعداد بيشتري خواهر پدري يا پدر و مادري و بدون هيچ برادري | دو سوم |
در صورت داشتن خواهران و برادران مادري متعدد | يك سوم |
پدر، در صورتي كه ميت فرزند داشته باشد | يك ششم |
در صورت داشتن يك خواهر يا يك برادر مادري | يك ششم |
براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر مزايا تنظيم وصيت نامه را مطالعه كنيد.
همچنين بخوانيد:
در چه صورتي زن پس از طلاق از مرد ارث ميبرد؟
وضعيت ارث مرد در صورت فوت همسر
امكان باطل كردن وصيت نامه وجود دارد؟
با مجله حقوقي دلتا همراه باشيد