وقتي پدر يك خانواده فوت ميكند، نگرانيهاي ناشي از آينده فرزندان او، موضوعي است كه بازماندگان بايد علاوه بر مصيبت وارده و ناراحتيهاي ناشي از آن بهطور جدي به فكر آن باشند.

در زمان زندگي مشترك، طبق قانون حضانت فرزندان حق و تكليف والدين است. اما زمانيكه پدر خانواده از دنيا ميرود با توجه به اينكه پرداخت نفقه زن و فرزندان برعهده پدر است، وضعيت نگهداري و تامين هزينههاي مالي فرزند برعهده چه كسي خواهد بود. در اين نوشتار از مجله دلتا به موضوع حضانت فرزند بعد از فوت پدر ميپردازيم.
حضانت فرزند با كيست؟
بسيار مشاهده شده است كه پس از فوت پدر در بين اعضاي خانواده اختلافاتي نيز برسر حضانت فرزندان و نگهداري از فرزندان ايجاد ميشود.
اما معمولا به دليل رابطه احساسي و غيرقابل كتمان فرزندان با مادر اولويت حضانت با اوست. در واقع اگر مادر از لحاظ اخلاقي و صلاحيت شخصي و مالي مشكلي براي نگهداري از فرزندان نداشته باشد و اگر در اين خصوص اختلافي ايجاد شود، حضانت فرزندان را به مادر ميدهند.
قيموميت چيست؟
هر چند در بسياري از موارد بر سر حضانت و نگهداري از كودكان اختلافي پيش نميآيد و بدون اينكه كار به دادگاه بكشد، مادر عهدهدار حضانت فرزندان ميشود و كسي هم به آن اعتراض نميكند، اما موضوع قيوميت بسيار متفاوت است.
قيم كسي است كه بيشتر امور مالي فرزند را برعهده دارد. قيموميت به معني سرپرستي و قيم بودن است. قيم يعني سرپرستي و تكيهگاه. قيم توسط قاضي براي نگهداري طفل صغير يا ديوانه يا غيررشيد انتخاب ميشود و در اصطلاح به آن امين حاكم گفته ميشود. با اين تعاريف تفاوت بين حضانت و قيوميت كاملا روشن ميشود.
قيوميت با كيست؟
با توجه به اين تعاريف و معمولا در مواردي كه داراييهاي فراواني از پدر براي فرزندان به ارث گذاشته شده باشد، بين مادر و خويشاوندان پدر اختلافات فراواني بر سر قيوميت كه در واقع همان صلاحيت تصميمگيري در امور مالي فرزندان است، پيش ميآيد.
مرجع قضايي در اين شرايط با توجه به شرايطي كه قانون براي قيم قرار داده است، وضعيت قيوميت اطفال را مشخص ميكند.
اين شرايط عبارتاند از:
- طبق قوانين اسلامي اگر براي طفل صغيري كه مسلمان است قيم انتخاب ميشود، بايد قيم وي نيز مسلمان باشد؛ زيرا كفار نميتوانند قيم يك فرد مسلمان شوند.
- قيم بايد عاقل، بالغ، بصير و آگاه به مورد مدنظر باشد.
- قيم بايد داراي اهليت كامل و شايستگي اخلاقي و قابل اعتماد باشد.

اولويت با كيست؟
طبق قوانين مراجع قضايي در صورتيكه اشخاص متعددي صلاحيت قيم شدن را دارا باشند موظفند در انتخاب خود، خويشاوندان اطفال صغير را بر ديگران مقدم بدانند.
در ميان خويشان محجور نيز پدر يا مادر او با داشتن صلاحيت بر ديگران مقدم است.
با اين وجود زمانيكه بين خويشاوندان داراي اولويت طفل بر سر قيم شدن اختلاف باشد و همه آنها نيز صلاحيت لازم را داشته باشند، معمولا مراجع قضايي مادر را به شرطي كه شوهر نكرده باشد بر سايرين مقدم ميدارند زيرا طبق ماده ۱۲۳۳ قانون مدني، زن نميتواند بدون رضايت شوهر خود سمت قيوميت را قبول كند.
پيشنهاد مطالعه : براي آشنايي بيشتر با نكات حقوقي در اين زمينه، تفاوت مهريه عندالمطالبه و عندالاستطاعه را بشناسيد مطالعه كنيد.
ازدواج سفيد، ازدواجي از نوع رابطه نامشروع
قولنامه دستي شما با چه شرايطي در دادگاه اعتبار دارد؟
آيا مردان ميتوانند بدون دليل همسران خود را طلاق دهند؟
تفاوت رابطه نامشروع و زنا چيست؟
آيا مراجعه به فالگير مجازات دارد؟
















