چگونه هدايا را بعد از بهم خوردن نامزدي پس بگيريم

نامزدي يا وعده ازدواج قراردادي است كه بين ۲ نفر به منظور ازدواج در آينده بسته مي‌شود. و قراردادي است كه طرفين مي‌توانند آن را فسخ كنند.

به موجب ماده ۱۰۳۵ قانون مدني وعده ازدواج ايجاد علقه زوجيت نمي‌كند. حتي اگر تمام يا قسمتي از مهريه كه بين طرفين براي موقع ازدواج مقرر گرديده پرداخته شده باشد. بنابراين هر يك از زن و مرد مادام كه عقد نكاح جاري نشده باشد مي‌تواند از وصلت امتناع كند. طرف ديگر نيز نمي‌تواند به هيچ وجه او را مجبور به ازدواج كرده يا به خاطر امتناع از وصلت مطالبه خسارتي نمايد. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع پس گرفتن هداياي دوران نامزدي مي‌پردازيم.

آثار بهم خوردن نامزدي نسبت به هدايا

واضح است آن‌چه بين نامزد‌ها رد و بدل مي‌شود، مشروط به ازدواج آن‌ها بوده و وقتي چنين قراري وجود نداشته نباشد، دليلي براي تعلق هدايا نيز وجود نخواهد داشت. به همين دليل است كه در قانون مدني مجوز استرداد هدايا به طرفين داده شده است.

قانونگذار در مواد ۱۰۳۷ و ۱۰۳۸ قانون مدنى به ترتيب چنين بيان كرده است كه :«هر يك از نامزد‌ها مى‌توانند در صورت بهم خوردن وصلت منظور، هدايايى را كه به طرف ديگر يا خانواده او براى وصلت داده است، مطالبه كند. اگر عين هدايا موجود نباشد، مستحق قيمت هدايايى خواهد بود كه عادتا نگاه داشته مى‌شود. مگر اين‌كه آن هدايا بدون تقصير طرف ديگر تلف شده باشد.»

بهم خوردن نامزدي به واسطه رجوع يكي از طرفين از نامزدي باشد

در اين‌صورت هدايايى كه هر يك از طرفين به طرف ديگر يا خانواده او داده است قابل مطالبه و استرداد خواهد بود.

چنانچه عين هدايا موجود است، عين قابل مطالبه و استرداد است. اما چنانچه عين موجود نيست، صرفا قيمت هدايايى قابل مطالبه است كه عرفا نگاه داشته مى‌شود.

البته قيمت هداياى نگه داشتنى كه تلف شده‌اند، در صورتى قابل مطالبه است كه با تقصير هديه‌گيرنده تلف شده باشد و اثبات تقصير در خصوص تلف هدايا بر عهده هديه‌دهنده است، زيرا اصل عدم تقصير است.

عكس يا نامه‌هايي كه در دوران نامزدي طرفين به يكديگر داده شده در صورت بقا قابل استرداد است. اما از بابت تلف آن نمي‌توان مطالبه خسارت كرد مگر آن‌كه عكس، عرفا ارزش مالي داشته باشد. در اين‌صورت چنانچه تلف ناشي از تقصير هديه‌گيرنده باشد خسارت قابل مطالبه است.

بهم خوردن نامزدي به واسطه فوت باشد

•  اگر عين هدايا باقي باشد: عين بايد بازگردانده شود.
• اگر عين هدايا باقي نباشد: در هر صورت لازم نيست چيزي بازگردانده شود.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي قانون، خواستگاري را براي اين مردان ممنوع كرده است مطالعه كنيد.