آيا ورثه بايد بدهي‌هاي متوفي را بپردازند؟

هرگاه كسي فوت مي‌كند، ممكن است اموال يا بدهي‌هايي را براي بازماندگان خود برجاي بگذارد. سوالي كه مطرح مي‌شود آن است كه اگر دارايي‌هاي فرد، جوابگوي بدهي‌ها نباشد چه كسي مسئول پرداخت بدهي‌هاي فرد فوت شده است؟

مطمئنا در دنياي پرتلاطم امروزي، يكي از موضوعاتي كه مي‌تواند جوامع بشري را از اختلافات شخصي و جمعي در امان بدارد، «آشنايي با حقوق متقابل افراد با يكديگر و قانون» است. مهم‌ترين اثر اين آشنايي و آگاهي را مي‌توان در پيشگيري از وقوع بسياري از مشكلات حقوقي دانست. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع پرداخت كردن بدهي متوفي مي‌پردازيم.

چه مواردي بايد از اموال فرد فوت شده، پرداخت شود؟

• پس از فوت فرد، چند مورد وجود دارد كه بايد از اموال متوفي پرداخت شود. اولين مورد هزينه كفن و دفن خود متوفي است.
• دومين مورد مربوط به طلبكاران داراي رهن يا وثيقه از اموال متوفي است. اگر فرد يا افرادي از متوفي طلب داشته و در ازاي اين طلب از وي، وثيقه يا حق رهني گرفته باشند، با فوت بدهكار مي‌توانند بدهي خود را از محل وثيقه يا رهن وصول كند.
• سومين مورد پرداخت حقوق و دستمزد افراد در خدمت متوفي است. حقوق خدمه خانه براي مدت سال آخر قبل از فوت، حقوق خدمت‌گزاران بنگاه متوفي براي مدت شش ماه قبل از فوت و دستمزد كارگراني كه روزانه يا هفتگي مزد مي‌گيرند براي سه ماه قبل از فوت جزو ديون فوري است.
• چهارمين مورد، طلب اشخاصي است كه مال آن‌ها به عنوان ولايت يا قيمومت تحت اداره متوفي بوده است.

• پس از اين موارد، نوبت به ‌طلب پزشك و داروفروش و بدهي‌هايي كه به مصرف مداواي متوفي و خانواده‌اش در ظرف سال قبل از فوت رسيده است، مي‌رسد.
• بعد از آن اگر متوفي مرد باشد، نوبت به پرداخت نفقه و مهريه همسرش مي‌رسد.
• در آخر نوبت به طلبكاران عادي مي‌رسد تا طلب آن‌ها از اموال متوفي پرداخت شود.
• پس از پرداخت همه اين موارد، نوبت به اجراي وصيت متوفي مي‌رسد.

البته وصيت متوفي تنها تا ميزان يك سوم اموال نافذ بوده و اگر متوفي بيشتر از يك سوم اموالش را وصيت كرده باشد، در آن صورت اجراي وصيت نياز به اجازه وراث دارد. اگر ورثه اجازه ندهند، تنها تا ميزان يك‌سوم اموال به وصيت عمل مي‌شود.

در نهايت اگر چيزي از اموال متوفي مانده بود، آن‌گاه براساس سهم‌الارث، مابقي اموال بين ورثه تقسيم مي‌شود.

آيا ورثه مسئول پرداخت بدهي‌هاي متوفي هستند؟

ورثه تحت هيچ شرايطي مسئول پرداخت بدهي‌هاي متوفي نيستند. بلكه بدهي‌هاي او از اموال برجاي مانده‌اش پرداخت مي‌شود. اگر اين اموال كفاف ندهد همان مقدار اموال موجود به نسبت، ميان طلبكاران تقسيم مي‌شود.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي مطلب اگر شوهر فوت كند مهريه همسر دوم چه مي‌شود؟ را مطالعه كنيد.