چگونه مي‌توان بدون ضرر مبايعه‌نامه را فسخ كرد؟

مبايعه‌ نامه همان سند خريد و فروشي است كه بين طرفين يك معامله يا اينكه توسط بنگاه ملكي نوشته مي‌شود.

منظور از مبايعه‌ نامه همان خريد و فروش است. حال چه خريد و فروش ملك باشد يا ماشين و غيره. اما در اينجا روي صحبت ما با مبايعه‌ نامه ملك يعني خريد و فروش ملك است. بايد بدانيم كه وقتي چنين معامله‌اي را انجام مي‌دهيم ديگر به حكم قانون قابل برهم زدن نيست (قابل فسخ كردن نيست) مگر در مواردي كه قانون اجازه داده باشد كه تنها در آن موارد مي‌توان مبايعه‌ نامه ملك را فسخ كرد. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع فسخ كردن مبايعه نامه مي‌پردازيم.

فسخ معامله يا مبايعه‌ نامه ملك

به حق فسخ مبايعه‌ نامه ملك، خيار فسخ گفته مي‌شود. خيار يعني اختيار بر هم زدن معامله. در معامله و مبايعه نامه تا زماني كه قانون اجازه نداده يا خود ما توافق نكرده‌ايم اين حق فسخ وجود ندارد. اما در چه مواردي قانون اجازه داده است كه قرارداد را فسخ كنيم؟

خيار غبن

گاهي ممكن است فروشنده ملك در قيمت واقعي ملك، شما را فريب داده باشد. براي مثال واحد آپارتماني را كه ۷۰۰ ميليون ارزش دارد به شما يك ميليارد فروخته باشد اينجا مي‌توانيد به دليل گران فروختن يا غبن (خيار غبن)، معامله را برهم بزنيد.

خيار عيب و تدليس

گاهي به اين شكل است كه فروشنده درباره مال در مواردي به جز قيمت آن شما را فريب داده است. يعني يك سري مسائل را درباره مال يا ملك به شما نگفته است. براي مثال آن ملك عيب جدي در ساختمانش دارد يا اين كه در اجاره كسي است براي چند سال و شما اين را نمي‌دانستيد كه اينجا حق فسخ داريد.

خيار شرط

اما يكي ديگر از دلايلي كه شما مي‌توانيد معامله را برهم بزنيد درج اين اختيار براي خودتان در ضمن مبايعه نامه است. براي مثال در ضمن خريد ملك، شرط و توافق مي‌شود شما به عنوان خريدار تا ۲ ماه يا تاريخ مشخصي بدون دليل خاصي حق فسخ داشته باشيد. اينجا هم اختيار فسخ وجود دارد.

خيار تخلف از شرط

اين عنوان براي وقتي است كه شما شرط و تعهدي را در ضمن عقد درج كرده‌ايد اما از آن تخلف شده است.

براي مثال شرط شده است كه مساحت ملك فلان مقدار باشد يا اين‌كه فروشنده ظرف مدتي معين فلان كار و تعمير در ملك را انجام دهد اما از آن تخلف مي‌شود و انجام نمي‌شود.

خيار تاخير ثمن

اگر در هنگام معامله ملك براي پرداخت پول معامله زماني تعيين شود بايد در سر رسيد مزبور پرداخت شود. اما اگر زماني تعيين نشود و براي مثال خريدار چك بدهد به فروشنده اگر تا ۳ روز آن چك‌ها پاس نشود فروشنده مي‌تواند كه معامله را برهم بزند.

اقاله

در مواردي كه هيچ راهي براي فسخ مبايعه نامه ملك وجود ندارد طرفين قرارداد يعني خريدار و فروشنده مي‌توانند با توافق هم و با رضايت هم از معامله پشيمان شوند و همه چيز به جاي اول برگردد كه اين برهم زدن با توافق طرفين را اقاله مي‌نامند.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي مطلب چرا تنظيم سند رسمي الزامي است؟ را مطالعه كنيد.