ازدواج سفيد، ازدواجي از نوع رابطه نامشروع
قولنامه دستي شما با چه شرايطي در دادگاه اعتبار دارد؟
آيا مردان ميتوانند بدون دليل همسران خود را طلاق دهند؟
تفاوت رابطه نامشروع و زنا چيست؟
آيا مراجعه به فالگير مجازات دارد؟
طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدني، نفقه عبارت است از نيازهاي متعارف و متناسب با وضعيت زن از قبيل مسكن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزينه هاي درماني و بهداشتي و هر آنچه به صورت عادت يا احتياج لازمه زندگي وي باشد.
در قوانين مدني و كيفري ايران نسبت به پرداخت نفقه تاكيد بسياري شده است تا از طريق آن، مردان ملزم به پرداخت حق و حقوق شرعي و قانوني همسر خود باشند اما در مواردي نيز به آنان اجازه داده شده است كه از پرداخت آن خودداري كنند. قانون ميزان دقيقي براي نفقه مشخص نكرده بلكه نفقه را بر مبناي نيازهاي متعارف و متناسب با وضعيت زن و منطبق با عرف زمان و مكان زندگي زوجين دانسته است. در اين نوشتار از مجله دلتا به موارد مجاز پرداخت نكردن نفقه مي‌پردازيم.
موارد مجاز پرداخت نكردن نفقه توسط مرد
مهم‌ترين چراغ سبز قانون مدني براي ندادن نفقه به زن ماده ۱۱۰۸ قانون مدني است كه مي‌گويد هرگاه زن بدون مانع مشروع از اداي وظايف زوجيت امتناع كند، مستحق نفقه نخواهد بود. طبق اين ماده عدم تمكين مجوزي براي ندادن نفقه است البته تمكين تابع عرف اقوام و نزديكان است و در اصطلاح قانوني يا حقوقي تمكين عبارت از برآوردن نيازهاي شوهر و اجابت كردن خواسته‌هاي مشروع او است. از جمله موارد تمكين، اقامت در اقامتگاه دائمي شوهر است يعني زن براي دريافت نفقه بايد در خانه شوهر زندگي كند؛ مگر در يك مورد استثنا و آن اينكه در عقد ازدواج شرطي غير از آن شده باشد كه زن در منزل ديگري يا خانه ديگري زندگي كند. اگر زن بدون دليل موجه و بدون موافقت شوهر خانه را ترك كند و حتي در خانه پدر يا مادر خويش اقامت كند، مرد مي‌تواند نفقه پرداخت نكند. مورد ديگر، الزام زن به حسن معاشرت با شوهر خويش است.
زني كه بدون دليل موجه از تمكين خودداري كند، ناشزه يعني نافرمان و خاطي ناميده مي‌شود و در اين صورت علاوه بر اينكه مرد از دادن نفقه معاف خواهد بود، مي‌تواند طلاق وي را نيز از دادگاه تقاضا كند. سوءرفتار زن يا انتخاب شغلي مغاير با شئون اخلاقي و وظايف زناشويي و داشتن معاشران فاقد صلاحيت اخلاقي از ديگر موارد نشوز محسوب خواهد شد. طبق ماده ۱۱۱۳ قانون مدني، در عقد موقت، زن حق نفقه نداشته مگر اينكه شرط شده يا اينكه عقد مبني بر آن جاري شده باشد. نفقه تنها منحصر به زني است كه به عقد دائم درآمده است و در عقد يا ازدواج موقت زن مستحق نفقه نخواهد بود مگر اينكه در موقع عقد شرط شده باشد يا اينكه طرفين ابتدا با هم توافق كرده باشند. براي نقد كردن نفقه زن مي‌تواند دو نوع شكايت حقوقي و كيفري را مطرح كند كه نوع اول دادخواست حقوقي و ديگري شكايت كيفري است. هنگامي كه زن از شوهر خود تمكين مي‌كند و شوهر از دادن نفقه خودداري مي‌ورزد، زن مي‌تواند با مراجعه به دادگاه خانواده و طرح دعوي حقوقي براي گرفتن نفقه، محكوميت شوهر به پرداخت نفقه را از دادگاه بخواهد و در اين صورت دادگاه پس از بررسي ادعاي زن حكم به پرداخت نفقه خواهد داد اما اگر مرد محكوم به پرداخت نفقه شود و از پرداخت آن، امتناع كند، زن مي‌تواند درخواست طلاق مطرح كند و قاضي مرد را مكلف و مجبور خواهد كرد كه وي را طلاق دهد.
پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر نحوه اعتراض به ميزان نفقه را مطالعه كنيد.
همچنين بخوانيد:
مرد الزامي به تمكين از زن دارد؟
زن براي عمل جراحي زيبايي به اجازه شوهر نياز دارد؟
چه زماني زن مي‌تواند جدا از شوهر خود زندگي كند؟
نفقه زن به چه صورتي محاسبه مي‌شود؟
با مجله حقوقي دلتا همراه باشيد