لفظ تمكين به معناي الزام است و وقتي مرد دادخواست تمكين ميدهد كه زن بدون عذر موجه منزل مشترك زناشويي را ترك كرده باشد و يا از انجام وظايف زناشويي خود خودداري كند.
يكي از تكاليفي كه به موجب قانون و شرع، از زمان عقد ازدواج بر عهده زن و مرد گذاشته شده، تمكين است. تمكين وظيفهاي است كه بر عهده زوجين گذاشته شده است و اين وظيفه حقي است براي طرف مقابل، اما ايفاي اين وظيفه، مطلق و بي حد و مرز نيست بلكه در قانون و شرع مواردي براي مجاز بودن عدم تمكين از جانب زن مشخص شدهاست. در اين نوشتار از مجله دلتا مواردي كه زن مجاز به عدم تمكين است و از اجازه قانوني براي عدم تمكين برخوردار است ميپردازيم.
مواردي كه زن مجاز به عدم تمكين است
بر اساس قانون، در برخي از موارد زن از اجازه قانوني براي عدم تمكين برخوردار است. مواردي كه زن مجاز به عدم تمكين است عبارتند از:
- ضرر بدني، مالي و شرافتي: بنا به ماده ۱۱۱۵ قانون مدني، اگر بودن زن با شوهر در يك منزل ترس، ضرر بدني، مالي يا شرافتي براي زن داشته باشد، زن ميتواند مسكن جداگانه اختيار كند. در اينصورت دادگاه حكم بازگشت به منزل شوهر را نخواهد داد و تا زمانيكه زن در بازگشت به منزل معذوريت داشته باشد، نفقه بر عهده شوهر خواهد بود.
- ابتلاي شوهر به امراض جنسي : بنا به ماده ۱۱۲۷ قانون مدني هرگاه شوهر بعد از عقد مبتلا به يكي از امراض مقاربتي و جنسي شود، زن حق دارد كه از نزديكي با او خودداري كند، اين خودداري مانع از حق نفقه نخواهد بود و مرد در صورت عدم پرداخت آن، به مجازات محكوم ميشود.
- تعيين محل زندگي توسط زن: بنا به ماده ۱۱۱۴ قانون مدني زن بايد در منزلي كه شوهر تعيين ميكند سكونت كند، مگر آنكه اختيار تعيين منزل با زن باشد. در صورتيكه حق تعيين منزل با زن باشد، زن ميتواند از زندگي كردن در منزل مشترك با مرد خودداري كند، اما كماكان موظف است كه در خصوص وظايف زناشويي از شوهر خود تمكين كند.
- بيماري زن: در صورتيكه زن دچار بيماري شده باشد ميتواند از تمكين خاص خودداري كند. برخي از بيماريها در زن مجوزي قانوني و مشروع براي عدم تمكين خاص به شمار ميروند.
- استفاده از حق حبس: بنا به ماده ۱۰۸۵ قانون مدني اگر بين زوجين رابطه زناشويي برقرار نشده باشد، زن ميتواند تا زماني كه تمام مهريه به او پرداخت نشده است، از شوهر خود تمكين نكند. در اين صورت، زن باز هم داراي حق نفقه است.
پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر مطلب طلاق قضايي و شرايط آن را مطالعه كنيد.
همچنين بخوانيد:
طلاق به دليل نازايي هر يك از زوجين به چه صورت است؟
نفقه از چه زماني به زن تعلق ميگيرد؟
طلاق از طرف زن به چه صورت است؟
با مجله حقوقي دلتا همراه باشيد