يكي از مواردي كه در رابطه با ازدواج دختران به صورت شرط لازم مورد پيش بيني قرار گرفته است، لزوم كسب اجازه و يا رضايت والدين (فقط پدر يا جد پدري) براي ازدواج دختران است.
يكي از احكام اسلام در خصوص حفظ بنيان خانواده، اذن پدر در مورد ازدواج دختر است. در اين نوشتار از مجله دلتا به بررسي شرايط ازدواج دختر بدون اجازه پدر ميپردازيم.
اجازه پدر براي ازدواج دختر
طبق ماده ۱۰۴۳ قانون مدني اصلاحي سال ۱۳۷۰: نكاح دختر باكره اگرچه به سن بلوغ رسيده باشد، موقوف به اجازه پدر يا جد پدري اوست. بر اساس اين ماده، دختري كه به سن بلوغ رسيده نميتواند به طور مستقل تصميم به ازدواج بگيرد. به عبارت ديگر؛ دختر در عين حال كه ديگر تحت ولايت و سرپرستي پدرش نيست و نظرش در خصوص ازدواج معتبر است و ازدواج بدون رضايت و اراده او صورت نميگيرد؛ اما بايد موافقت پدر يا جد پدري را نيز براي ازدواج به دست بياورد.
شرايط ازدواج دختر بدون اجازه پدر
گاهي اوقات و در برخي موارد، اعتبار اجازه پدر ساقط ميشود و دختر باكره ميتواند بدون اذن پدر يا جد پدري خويش ازدواج كند و چنين ازدواجي صحيح است. اين موارد عبارتاند از:
ولي در قيد حيات نباشند: اگر پدر يا پدربزرگ پدري دختر فوت كرده باشند، دختر مكلف به گرفتن اجازه شخص ديگري (براي مثال مادر يا برادر) نيست. لازم به ذكر است، پدربزرگ مادري نيز مجاز به اين كار نيست. در اين مورد نيازي به اجازه دادگاه هم نيست و با ارائه دليلي مبني بر فوت ولي، دختر ميتواند اقدام به ازدواج و ثبت آن كند.
ولي غايب بوده و در دسترس نباشد: درصورتيكه پدر يا جد پدري دختر غايب بوده و به آنها دسترسي وجود نداشته باشد، دختر ميتواند بدون كسب اذن با همسر شايسته و متناسب خود ازدواج كند.
ولي اهليت نداشته و محجور باشد: اگر پدر يا جد پدري دختر به علتي محجور بوده و خود تحت قيوميت باشد، براي ازدواج دختر اجازه شخص ديگري مانند قيم ولي لازم نخواهد بود.
ولي بي دليل با ازدواج مخالفت كند: هدف قانونگذار از معتبر دانستن اذن پدر در ازدواج دختر باكره، حفظ مصالح دختر، خانواده و جامعه است. در صورتيكه ولي از اختيار خويش سوءاستفاده كند و بدون دليل موجه از ازدواج دختر باكره با همسر مناسب و شايسته او جلوگيري كند، اجازه ندادن او تاثيري در ازدواج دختر ندارد. عدم موافقت پدر بدون دليل موجه، اعتبار اذن او را از بين ميبرد و دختر ميتواند در اين مورد به جاي ولي خود، مردي كه قصد ازدواج با او را دارد به دادگاه معرفي و از دادگاه اجازه ازدواج را دريافت كند. براي اين كار دختر بايد دادخواستي به دادگاه خانواده ارائه دهد و مشخصات فردي كه قصد ازدواج با او را دارد به دادگاه اعلام كند. دادگاه نيز با شنيدن اظهارات دختر در جلسه رسيدگي، راي مورد نظر خود را صادر ميكند.
پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر مطلب بعد از عقد ميتوان مهريه را تغيير داد؟ را مطالعه كنيد.
همچنين بخوانيد:
با ازدواج مجدد زن مهريه قطع ميشود؟
چه زماني زن ميتواند جدا از شوهر خود زندگي كند؟
با مجله حقوقي دلتا همراه باشيد