خدمت نظام وظيفه عمومي سربازي در ايران به خدمت سربازي گفته ميشود كه بر اساس قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، تمام مردان بالاي ۱۸ سال ايراني، بجز مواردي كه استثنا شدهاند، بايد به خدمت سربازي بروند.

گذراندن دوره سربازي براي تمامي مشمولين اجباري است و مشمولين قبل از پايان اين دوره از انجام هرگونه خدمات دولتي و استفاده از برخي خدمات شهروندي بازداشته ميشوند. اما عدهاي از مشمولان نه تنها شرايط معاف شدن را ندارند بلكه به خدمت سربازي نميروند و دچار غيبت ميشوند و يا از خدمت سربازي فرار ميكنند. اين افراد نيز به دنبال راهي ميگردند كه از ادامه سربازي معاف شوند و يا از مجازات غيبت سربازي و يا فرار از خدمت رهايي پيدا كنند. در اين نوشتار از مجله دلتا به بررسي امكان معافيت سربازان فراري ميپردازيم.
كدام دسته از مشمولان خدمت، سرباز فراري محسوب ميشوند؟
بسياري از افراد زماني كه به سن مشموليت ميرسند، جهت اعزام به خدمت سربازي اقدام ميكنند. در صورتي كه فرد نسبت به اعزام به خدمت اقدامي نكند، غايب محسوب ميشود.
گاهي نيز برخي افراد در حين انجام خدمت سربازي، از ادامه خدمت منصرف شده و در حين خدمت سربازي غيبت ميكنند. اين افراد در ابتدا سرباز غايب محسوب ميشوند و در صورت تداوم اين غيبت به ليست سرباز فراريها اضافه ميشوند.
مجازات سرباز فراريها
قوانين مربوط به فرار از خدمت سربازي با توجه به علت فرار از خدمت سربازي مشخص ميشود. اگر فرار سرباز از خدمت موجه باشد، در دادگاه نظامي علت فرار فرد از خدمت سربازي بررسي ميشود.
نوع مجازات فرار از خدمت سربازي با توجه به دلايل موجود تعيين ميشود كه يا منجر به حبس و يا منجر به اضافه خدمت ميشود. البته گاهي هم به دليل وجود دلايل موجه مورد بخشودگي قرار ميگيرد.
با توجه به ماده ۶۰ قانون جرائم نظامي اگر فرد بعد از فرار از خدمت، خود را معرفي كند و براي اولين مرتبه فرار كرده باشد، نهايتا مدت سه ماه اضافه خدمت برايش لحاظ ميشود.
در صورتي كه فرد سابقه فرار بيش از ۶۰ روز داشته باشد، بين ۲ الي ۶ ماه زندان برايش در نظر گرفته ميشود. گاهي نيز با نظر قاضي و بررسي دلايل فرار و سوابق فرد، مدت حبس به جريمه نقدي يا اضافه خدمت تبديل ميشود.

آيا معافيت سرباز فراري امكانپذير است؟
در صورتيكه فرد به عنوان سرباز فراري محسوب شود، همچون سرباز غايب از دريافت خدمات اجتماعي محروم ميشود. در واقع سرباز فراري يا سرباز غايب نميتوانند به راحتي در جامعه زندگي كنند.
فرد به ناچار يا بايد خود را به نظام وظيفه معرفي كند و يا بايد راهي براي معافيت سرباز فراري پيدا كند. در واقع در قانون فردي كه از خدمت سربازي فرار كرده است، مشمول مجازاتهايي ميشود. براي اينكه فرد بتواند از معافيت سرباز فراري استفاده كند دو حالت وجود دارد:
- يكي از راههاي معافيت سربازان فراري يا غايب از خدمت سربازي، پرداخت جريمه غيبت از خدمت سربازي است. با توجه به قانون، افرادي كه بيش از ۸ سال از غيبت سربازيشان يا فرار از خدمتشان گذشته باشد ميتوانند با پرداخت جريمه نقدي از كارت معافيت سربازي استفاده كنند.
- يكي ديگر از راههاي معافيت سربازان فراري يا سرباز غايب اين است كه بر اساس قانون، افرادي كه بيش از ۵۰ سال سن دارند از خدمت سربازي معاف ميشوند. قانون جريمه ريالي فرار از خدمت سربازي و خريد آن تا پايان سال ۹۷ بود و پس از آن ديگر امكان خريد خدمت سربازي وجود ندارد.
آيا سربازان فراري ميتوانند معافيت پزشكي بگيرند؟
چون گذراندن دوره خدمت سربازي نياز به آمادگي جسماني مناسب دارد، پس منطقي است كه در صورتيكه فردي از توانايي لازم برخوردار نباشد ميتواند از معافيت سربازي استفاده كند.
در صورتيكه سربازي از خدمت فرار كرده باشد باز هم ميتواند شامل قانون معافيت پزشكي شود، اما اخذ معافيت پزشكي براي سربازان فراري داراي شرايط بسيار خاصي است.
براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر چك رمز دار و قوانين آن را مطالعه كنيد.
ازدواج سفيد، ازدواجي از نوع رابطه نامشروع
قولنامه دستي شما با چه شرايطي در دادگاه اعتبار دارد؟
آيا مردان ميتوانند بدون دليل همسران خود را طلاق دهند؟
تفاوت رابطه نامشروع و زنا چيست؟
آيا مراجعه به فالگير مجازات دارد؟