ديه از مباحث مطرح در حقوق جزا است. به معناي مالي است كه از طرف قانونگذار براي جنايات تعيين شده است.

ديه يكي از قوانين اسلام است. بر اساس قانون مجازات اسلامي ايران و نيز تعاريف فقهي، مال يا پولي است كه به سبب كشتن انسان يا نقص عضو، به كسي كه صدمه ديده است يا به بازماندگان او پرداخت ميشود. همچنين بر اساس تعاريف حقوقي، ديه جريمه نقدي است كه از مجرم به نفع قرباني يا قائم مقام او گرفته ميشود. ميزان ديه براي جنايتِ رخ داده، از سوي شارع (دادگاه) تعيين ميشود. در اين بخش از مجله دلتا در رابطه با نرخ ديه با ما همراه باشيد.
نرخ ديه سال ۱۴۰۰
سخنگوي قوه قضاييه اعلام كرد كه نرخ ديه سال ۱۴۰۰ مبلغ ۴۸۰ ميليون تومان تعيين شده است. اين مبلغ از ابتداي سال ۱۴۰۰ قابل اجرا شده است.
ديه در ايران
مبناي قانون مجازات اسلامي در ايران، فقه اسلامي است. نكتهاي وجود دارد كه در صورت جنايت عمد هم ممكن است، ولي دم به گرفتن ديه به جاي اجراي قصاص راضي شود.
در اين صورت قصاص به ديه تبديل ميشود. در اين رابطه ماده ۲۵۷ قانون مجازات اسلامي بيان ميدارد: «قتل عمد موجب قصاص است لكن با رضايت ولي دم و قاتل، به مقدار ديه كامله يا كمتر يا زيادتر از آن تبديل ميشود».
پرداخت ديه بر عهده فرد مقصر است. اگر وي فوت نموده باشد، از باقيمانده اموال وي پرداخت ميشود. البته امروزه در صورتي كه تصادف با خودرو صورت گيرد، پرداخت ديه برعهده شركتهاي بيمهگر ميباشد.

همچنين در مواردي پرداخت ديه كشتهشدگان را حكومت جمهوري اسلامي ايران بر عهده ميگيرد. از جمله در زماني كه شخص يا اشخاصي در اثر ازدحام كشته يا زخميشوند، يا جسد مقتولي در خيابان و اماكن عمومي پيدا شود و نتوان اين قتل را به كسي نسبت داد، ديه از بيتالمال پرداخت ميشود. فرقي نميكند شخص فوت شده بر اثر قتل عمد كشته شده باشد يا قتل غير عمد.
در مواردي كه پس از پرداخت ديه از جانب دولت، قاتل شناسايي شود، موظف است ديه را به بيتالمال برگرداند. اين حكم شامل عابران پيادهاي كه از محل ممنوع عبور افراد پياده در خيابانها و اتوبانها عبور ميكنند و با خودروي داراي سرعت مجاز برخورد كرده و كشته ميشوند و راننده حاضر يا متواري شدهاست، نميباشد. ديه به خانواده اين گروه از فوت شدگان تعلق نميگيرد.
پيشنهاد مطالعه : براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر، مهلت پرداخت ديه، را مطالعه كنيد.
ازدواج سفيد، ازدواجي از نوع رابطه نامشروع
قولنامه دستي شما با چه شرايطي در دادگاه اعتبار دارد؟
آيا مردان ميتوانند بدون دليل همسران خود را طلاق دهند؟
تفاوت رابطه نامشروع و زنا چيست؟
آيا مراجعه به فالگير مجازات دارد؟