ضرر و زيان فسخ قرارداد اجاره

يكي از مواردي كه معمولا در هر نوع قرارداد معاملات ملكي اعم از خريد و فروش و اجاره، در متن مبايعه‌نامه يا اجاره‌نامه درج مي‌شود، تعيين ضرر و زيان طرفين معامله است.

در فسخ قرارداد به صرف آن كه قانون آن را به رسميت شناخته است، نمي‌توان ادعاي ضرر و زيان كرد، مگر به واسطه آن قرارداد. مثل قرارداد اجاره كه در آن ضرري به فرد برسد. در اين نوشتار از مجله‌دلتا به ضرر و زيان فسخ قرارداد اجاره مي‌پردازيم.

فسخ در واقع به معناي بر هم زدن معامله‎ خريد بطور يك ‎طرفه است. يعني دو طرف معامله مي‎توانند با هم توافق كنند كه با توجه به شرايطي، معامله را برهم بزنند. 

اگر چه در عرف، مردم خسارتي را تحت عنوان خسارت پشيماني پيش‌بيني مي كنند، به اين عنوان كه اگر فرد از معامله پشيمان شود و قرارداد را فسخ كند بايد مبلغي را به طرف مقابل بدهد.

البته به نظر مي رسد توجيه اين نظر كمي مشكل باشد زيرا عقد لازم، عقدي است كه  قابل فسخ نيست، مگر آن كه طرف مقابل هم راضي شود كه در اينجا نام اين عمل مي‌شود اقاله.

حال مي‌توان اين‌گونه توجيه كرد كه آن پشيماني و مبلغ آن به عنوان خسارت، مبلغي است كه طرف مقابل براي راضي شدن به فسخ مي‌پردازد. زيرا براي مثال وقتي عقد منعقد شود ديگر كسي نمي‌تواند آن را بر هم بزند چون عقد لازم است مثل عقد اجاره، مگر آن كه آن مال اجاره‌اي معيوب باشد يا اينكه يكي از طرفين از تعهدات خود سرباز زده‌ باشد، كه در اين موارد مي‌توان قرارداد را فسخ كرد، در غير اين صورت فسخ فقط با توافق طرفين و اقاله ممكن است.

موارد فسخ قرارداد اجاره

يكي از موارد فسخ اجاره قبل از پايان يافتن مدت، آن است كه يكي از طرفين تعهدي كرده باشد ولي آن را انجام ندهد. در اينجا طرف مقابل مي‌‌تواند قرارداد را فسخ كند.

اگر در اين مورد بخواهد به علت عدم انجام تعهد خسارت بگيرد بايد ثابت كند كه از انجام نشدن اين تعهد خسارت و ضرري به وي وارد شده است و اگر نتواند ثابت كند كه از اين راه ضرري را متحمل شده است نمي‌تواند خسارتي بگيرد.

يكي ديگر از موارد فسخ، زياد بودن اجاره بها در حد آشكار و واضح است كه فرد مستاجر اگر به آن ناآگاه باشد مي‌تواند آن را فسخ كند.

مورد ديگر معيوب بودن يا معيوب شدن مورد اجاره است كه اينجا هم قرارداد توسط مستاجر قابل فسخ است.

به صرف فسخ اجاره، آن هم فسخي كه ناشي از منشا قانون است، نمي‌توان ضرر و زياني را مطالبه كرد، مگر موجر در تحويل عين مستاجره تعلل كند يا اينكه تعهدات خود را انجام ندهد و در اين راه به مستاجر زياني وارد شود كه در اينجا مستاجر مي‌تواند با اثبات زيان و اينكه اين زيان دقيقا ناشي از عدم انجام تعهدات موجر است مطالبه خسارت كند.

پيشنهاد مطالعه : براي آشنايي بيشتر با نكات حقوقي در اين زمينه، الزام به تنظيم سند رسمي را مطالعه كنيد.