اموال را تا چه ميزان مي‌توان وصيت كرد؟

اينكه شخص تا چه ميزان از اموالش را مي‌تواند وصيت كند امري است كه عدم توجه به آن سبب بروز اختلافات بسياري مي‌شود.

ميزان وصيت اموال

وصيت در دين اسلام عمل مستحبي است كه به آن تاكيد فراوان شده است. به همين دليل است كه در شرع و قانون، حد و ميزان وصيت اموال تعيين شده است و در صورتي كه بيشتر از آن باشد، ورثه متوفي اختيار اين را دارند كه وصيت بيشتر از حد مشخص شده را قبول و يا رد كنند و اين نكته در همه انواع وصيت نامه بايد رعايت شود. از اين رو در اين مقاله به موضوعاتي همچون وصيت تا ثلث اموال و وصيت بيشتر از ثلث اموال خواهيم پرداخت. با بخش حقوقي مجله دلتا همراه باشيد.

وصيت تا يك‌سوم اموال

بر اساس قانون مدني هر فرد مي‌تواند همه اموالش را وصيت كند. اين وصيت تا ثلث (يك سوم) آن نياز به تنفيذ (رضايت و قبول) توسط ورثه متوفي ندارد. اما اگر بيشتر از يك سوم باشد، براي اينكه اجرا شود ورثه بايد به آن رضايت داشته باشند و به اصطلاح آن را تنفيذ كنند.
همچنين، در صورتي كه وصيت به نفع يكي از ورثه باشد، علاوه بر آنچه كه به موجب وصيت به اين شخص تعلق مي‌گيرد، در ارث نيز سهيم خواهد بود و وصيت باعث محروم ماندن از ارث نخواهد شد. مثلا در موردي كه ورثه شخص فوت شده تنها دو فرزند پسر باشند و متوفي از دارايي‌اش كه ۱۵۰ ميليون بوده يك سوم (۵۰ ميليون) را به نفع يكي از پسرانش وصيت كرده باشد، اين پسر علاوه بر اينكه ۵۰ ميليون بابت وصيت دريافت مي كند، به موجب ارث نيز سهم مي‌برد.

نكته شايان ذكر اين است كه وصيت در صورتي اجرا مي‌شود كه ابتدا هزينه‌هاي كفن و دفن و سپس بدهي هاي متوفي پرداخت و اگر مالي باقي بود به وصيت عمل ‌شود.

سهم الارث

وصيت بيشتر از يك‌سوم اموال

اگرچه وصيت كننده (موصي) مي‌تواند تمام اموال و دارايي‌هاي خود را براي بعد از فوت وصيت كند، اما اين ورثه هستند كه بايد وصيت بيشتر از ثلث را قبول كنند. در واقع، زماني‌كه متوفي بيشتر از يك‌سوم اموال خود را وصيت كرده باشد ورثه مي‌توانند اين وصيت را قبول يا رد كنند كه اين امر براي رعايت حقوق ورثه است. اگر ورثه وصيت بيشتر از يك سوم را رد كنند فقط تا همان ميزان يك سوم به وصيت عمل مي‌شود؛ اما اگر قبول كنند وصيت اجرا خواهد شد.
اگر تعدادي از ورثه وصيت بيشتر از ثلث را رد ولي تعدادي از ورثه آن را قبول كنند، در اين صورت مقدار بيش از ثلث فقط از سهم الارث كساني كه آن را پذيرفته اند، كسر خواهد شد. به عنوان مثال در صورتي كه دارايي متوفي معادل ۱۲۰ ميليون باشد، وصيت او تا ميزان يك سوم يعني ۴۰ ميليون نيازبه رضايت ورثه نخواهد داشت. اما اگر بيشتر از ثلث آن مثلا ۵۰ ميليون را وصيت كند، مقداري كه بيشتر از يك سوم وصيت شده (۱۰ميليون) سهم ورثه است و به نسبت سهم الارث قانوني ميان آنها تقسيم مي‌شود.

حال هركدام از ورثه كه بخواهند وصيت مازاد (۱۰ميليون) را قبول كنند، در واقع از سهم الارث خودشان كم مي‌شود تا به وصيت عمل شود. آنچه گفته شد در خصوص همه وصيت‌نامه‌ها بايد رعايت شود به اين معني كه اگر فردي وصيت نامه رسمي تنظيم كرد، به موجب اين وصيت نامه هم نمي‌تواند بيشتر از يك سوم اموال را وصيت كند.

پيشنهاد مطالعه : براي آشنايي بيشتر با قوانين ارث “سهم‌الارث زن و نكاتي كه لازم است بدانيد!” را مطالعه كنيد.