با وظايف قانوني زن و شوهر در برابر هم آشنا شويد

قانون مدني جمهوري اسلامي ايران براي تعيين حدود وظايف و حقوق زن و شوهر نسبت به يكديگر مقرراتي را وضع كرده است.

در قسمت خانواده در قانون مدني، اختصاصا بخشي درباره حقوق و وظايفي كه زن و شوهر بايد با هم ‌داشته باشند و با همكاري و معاضدت يكديگر زندگي را بهبود ببخشند، آمده است. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع وظايف قانوني زن و شوهر مي‌پردازيم.

 نفقه

بر اساس ماده ۱۱۰۶ اين قانون، در عقد دايم نفقه زن به عهده شوهر بوده و ماده ۱۱۰۷، ۱۱۰۸ و ۱۱۱۱ هم ضمن ارايه تعريفي از نفقه، جزئيات آن را شرح داده است.

طبق قانون، نفقه شامل مسكن و البسه و غذا و اثاث خانه كه به‌طور متعارف با وضعيت زن متناسب باشد و حتي به داشتن خادم در صورت عادت زن به برخورداري از آن يا احتياج او به واسطه بيماري يا نقص عضو، مي‌شود.

هر گاه زن بدون مانع مشروع از اداي وظايف زوجيت امتناع كند مستحق نفقه نخواهد بود، اما در بسياري از پرونده‌هاي دادگاه خانواده پيش آمده كه شوهر از دادن نفقه به زن خودداري كند كه در اين‌صورت زن مي‌تواند به دادگاه مراجعه كند و دادگاه هم با محاسبه ميزان نفقه، رقم آن را معين و شوهر هم به پرداخت آن محكوم مي‌شود.

گاهي زن براي نفقه يك ماه جاري خود به دادگاه شكايت مي‌كند كه به آن نفقه جاريه مي‌گويند، اما گاهي هم بيش از يك ماه از عدم پرداخت نفقه مي‌گذرد و قاضي تمام مدت سپري شده را محاسبه مي‌كند؛ نكته‌اي كه در اين خصوص در قانون مورد تاكيد قرار گرفته اين است كه زن هر زمان به دادگاه مراجعه و براي نفقه خود شكايت داشته باشد، دادگاه تمام طول عدم پرداخت را محاسبه مي‌كند.

حقوق و وظايف زن و شوهري براي استقرار در محل سكونت

ساكن شدن زن در منزلي كه شوهر تعيين مي‌كند از وظايف زن بيان شده است. اين مورد در صورتي از دوش زن برداشته مي‌شود كه اختيار تعيين منزل به وي داده شده باشد؛ البته براي مواردي هم كه ممكن است ساكن شدن در محل تعيين شده توسط همسر، متضمن خوف ضرر بدني يا مالي يا شرافتي براي زن باشد، زن مي‌تواند موقت در جاي ديگري مستقر شود و اين مدت هم پرداخت نفقه همچنان از وظايف شوهر باقي مي‌ماند و نمي‌توان آن را عدم‌تمكين به‌حساب آورد.

طبق ماده ۱۱۱۷ قانون مدني، شوهر مي‌تواند زن خود را از حرفه يا صنعتي كه منافي مصالح خانوادگي يا حيثيات خود يا زن باشد منع كند. در مواقعي هم كه زن با اذن شوهر مي‌تواند در حرفه يا صنعت مشخصي، مشغول به كار شود، مي‌تواند از دارايي خود به هر شكلي كه مي‌خواهد، استفاده كند.

حقوق و وظايف زن و شوهر به گونه‌اي در قانون تعريف شده است كه تمكين به آن را از وظايف طرفين قرار داده است مگر در صورتي‌كه طرفين عقد ازدواج بر اساس قانون، هر شرطي كه مخالف با مقتضاي عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج يا عقد لازم ديگر بكند؛ به عنوان مثال شرط شود هر گاه شوهر زن ديگر بگيرد يا در مدت معيني غايب شود يا ترك انفاق كند يا عليه حيات زن سوءقصد كند يا سوء رفتاري كند كه زندگاني آن‌ها با يكديگر غير قابل تحمل شود، زن وكيل و وكيل در توكيل باشد كه پس از اثبات تحقق شرط در محكمه و صدور حكم نهايي، خود را مطلقه سازد كه در اصطلاح به آن حق طلاق مي‌گويند.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر مطلب آيا مستاجر مي‌تواند ملك اجاره‌اي را به ديگري اجاره دهد؟ را مطالعه كنيد.