قرارداد اجاره شفاهي ديگر جايي در محافل حقوقي ندارد و درصورت نداشتن قرارداد اجاره كتبي، هيچيك از طرفين نميتوانند ادعايي در ارتباط با حق و حقوق خود داشته باشند.

در اين نوشتار از مجله دلتا با چگونگي و مشكلات متعدد شرايط فسخ قرارداد اجاره شفاهي و همچنين معايب قرارداد اجاره نوشته نشده آشنا ميشويد.
نداشتن قرارداد اجاره چه معايبي دارد؟
بر اساس قانون اجاره سال ۱۳۵۶، امكان ثبت قرارداد اجاره به هر دو صورت كتبي يا شفاهي وجود داشت؛ اما از سال ۱۳۷۶ ديگر كتبي بودن قرارداد الزامي شد. پس فراموش نكنيد كه قراردادهاي شفاهي از شمول قانون خارج هستند.
اشكال تمديد اجاره بدون قرارداد
بسياري از افراد، قرارداد اجاره خانه يا مغازه اوليه را مكتوب ميكنند، اما براي تمديد ديگر به دفتر مشاور املاك يا دفتر ثبت اسناد رسمي نميروند.
فراموش نكنيد كه اگر بعدا بين طرفين اختلافي بهوجود بيايد، امكان اثبات آن بدون مدرك و سند راهي بسيار سخت و در بيشتر مواقع غيرممكن خواهد بود.
نكته جالبتوجه در تمديد اجاره بدون قرارداد اين است كه در برخي موارد، اسنادي مانند پيامك را هم ميتوان بهعنوان رضايت مالك يا تاييد شرايط، به مراجع قانوني ارائه كرد.
بهعنوان مثال اگر بدون ثبت قرارداد اجاره كتبي جديد، تصميم به تمديد داشتيد و مالك هم ازطريق پيامك، تاييد تمديد و هزينه سال جديد را اعلام كرد، بعدا سند لازم را براي احقاق حق در اختيار خواهيد داشت.
حضور شاهد در تمديد قرارداد بدون اجاره هم به مستاجر يا مالك كمك ميكند. بهعنوان مثال اگر دو نفر (مشاور املاك يا افراد ديگر) از تمديد قرارداد اجاره به صورت شفاهي مطلع بوده و حاضر به شهادت در دادگاه باشند، ميتوان ادعاي طرف مقابل را رد كرد. در غير اينصورت، مالك يا مستاجر ميتوانند طبق سند مكتوب، شكايت كنند.
در مجموع، داشتن قرارداد اجاره كتبي و جزئياتي كه در قرارداد ذكر ميشود، به هر دو طرف كمك ميكند تا درصورت رخ دادن اختلاف نظر و دعواي حقوقي، سندي براي اثبات ادعاهاي خود در اختيار داشته باشند.

شرايط فسخ قرارداد اجاره شفاهي
همانطور كه گفته شد، قرارداد اجاره شفاهي از سنديت لازم در دعاوي حقوقي برخورداد نيست. درنتيجه شرايط فسخ قرارداد اجاره توسط مستاجر يا موجر درصورت عدم ثبت كتبي، آنچنان آسان نخواهد بود.
در تمامي پيشنهادهاي كارشناسي حقوقي براي شرايط فسخ قرارداد اجاره پيشنهاد ميشود كه به مواد و شرايط قرارداد كتبي مراجعه كنيد. درنتيجه مالك و مستاجري كه در زمان شروع دوره اجاره، قراردادي ثبت نكردهاند، براي فسخ قرارداد اجاره شفاهي با چالشهاي زيادي روبهرو ميشوند. مگر اينكه هريك از طرفين، سند يا شاهدي بر ادعاهاي خود داشته باشد.
دريافت خسارت از مستاجر هنگام تخليه درصورت نداشتن قرارداد اجاره غيرممكن است. درحاليكه بر اساس قرارداد اجاره مكتوب ميتوان خسارت ناشي از تاخير تخليه را از مبلغ رهن كم كرد؛ اما اگر قراردادي منعقد نشده باشد به لحاظ قانوني دست مالك براي اين كار بسته است. درنهايت حكم تخليه مستاجر بدون قرارداد مفهوم خاصي ندارد و از شرايط قانوني بهرهمندي نميشود.
پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر مطلب چگونه فردي را الزام به تنظيم سند رسمي كنيم؟ مطالعه كنيد.
ازدواج سفيد، ازدواجي از نوع رابطه نامشروع
قولنامه دستي شما با چه شرايطي در دادگاه اعتبار دارد؟
آيا مردان ميتوانند بدون دليل همسران خود را طلاق دهند؟
تفاوت رابطه نامشروع و زنا چيست؟
آيا مراجعه به فالگير مجازات دارد؟