طلاق

طبق قانون مدني كشور ايران و مطابق با ماده ۱۱۳۳، مرد مي‌تواند با رعايت شرايط مقرر در قانون با مراجعه به دادگاه تقاضاي طلاق همسرش را كند.

طلاق از طرف مرد در ايران به عنوان يك حق قانوني شناخته شده است. براي اين موضوع در قانون مدني ماده قانوني خاص هم آورده شده است. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع طلاق از طرف مرد بدون دليل مي‌پردازيم.

طلاق دادن زن بدون دليل

مردان در كشور ما اين اجازه را دارند كه هر موقع بخواهند با مراجعه به يكي از دفاتر خدمات الكترونيك قضايي دادخواست طلاق براي جدايي از زن خود را بدهند. حتي براي اين كار نيازي ندارند تا دنبال دليل و مدركي باشند تا ضميمه دادخواست طلاق كنند و آن‌ها  را در دادگاه نزد قاضي دادگاه ثابت كنند تا بتوانند از اين حقشان استفاده كنند.

اما چنين حقي در قانون ايران براي زنان در نظر گرفته نشده است. زنان حتما بايستي دلايلي براي درخواست جدايي از شوهرشان داشته باشند. آن دلايل را بايد در دادگاه نزد قاضي به اثبات برسانند تا بتوانند از شوهرشان جدا شوند. يكي از وظايفي كه زنان در ازدواج دارند تمكين كردن هست، سوالي كه هميشه مطرح مي‌شود آن است كه آيا زني كه تمكين نمي‌كند، مجازات دارد؟

شرايط طلاق دادن زن بدون دليل توسط مرد

شرايطي براي مردان خواهان طلاق در نظر گرفته شده است كه براي طلاق زنانشان بايستي به آن عمل كنند. كه اين شرايط عبارت است از:

اولين و مهم‌ترين شرطي كه مردان خواهان طلاق بايد به آن عمل كنند را مي‌توان تحت عنوان پرداخت مهريه زن بيان كرد. مردي كه مي‌خواهد زنش را طلاق دهد بايد تمام مهريه زن را به‌طور كامل پرداخته باشد. در غير اين‌صورت صيغه طلاق اجرا و در دفتر اسناد رسمي ثبت نخواهد شد.

شرط بعدي كه مرد خواهان طلاق بدون دليل زن بايد به آن عمل كند پرداخت نفقه زن است. مقدار آن را دادگاه بر اساس شئونات اجتماعي و خانوادگي زن تعيين مي‌كند و مرد بايستي بپردازد. بعد از طلاق دادن زن توسط مرد، زن بايد سه ماه عده طلاق نگه دارد. در اين سه ماه چون طلاق از طرف مرد است طلاق رجعي محسوب مي‌شود. پرداخت نفقه زن در اين سه ماه بر عهده مرد است.

پرداخت نصف دارايي شوهر به زن يا تقسيم اموال شوهر باز هم يكي ديگر از شرايط طلاق دادن زن بدون دليل از سوي مرد است.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي مطلب تفاوت رابطه نامشروع و زنا چيست؟ را مطالعه كنيد.

زن و مرد با عقد ازدواج و با هزار اميد و آرزو زندگي مشترك خود را شروع مي‌كنند. اما گاهي در مسير زندگي مشترك به اين نتيجه مي‌رسند زندگي در كنار ديگري برايشان غيرقابل‌تحمل مي‌شود، براي همين تصميم به جدايي و طلاق مي‌گيرند.

طلاق به معني پايان دادن به زندگي مشترك و جدايي زوجين از يكديگر است كه با تشريفات خاصي به درخواست مرد يا به درخواست زن يا به صورت توافقي واقع مي‌شود. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع شرايط طلاق زن بدون دليل مي‌پردازيم.

طلاق به درخواست زن

اين امر در كشور ما كه طلاق به درخواست مرد بدون هيچ دليل خاصي امكان دارد پذيرفته شده است. مرد براي طلاق دادن همسرش صرفا بايد تمام حقوق مالي زن را به او بپردازد و نياز به داشتن دليل محكمه‌پسند براي جدايي و طلاق دادن زن ندارد. حتي مخالفت زن هم در طلاق از جانب مرد بي‌تاثير است.

اما در طلاق به درخواست زن اين‌گونه نيست كه زن بدون داشتن دليل محكمه‌پسند بتواند طلاق بگيرد. زن براي درخواست طلاق از دادگاه خانواده بايد عسر و حرج خود را كه مصاديق مختلفي دارد به دادگاه خانواده محل سكونت خودش يا محلي كه شوهر در آنجا اقامت دارد اثبات كند.

يا اينكه حق طلاق يا همان وكالت در طلاق داشته باشد. دراين‌صورت مي‌تواند به يكي از دفاتر خدمات الكترونيك قضايي مراجعه كند. همچنين دادخوست طلاق را تنظيم و ثبت كند تا از آنجا براي دادگاه خانواده ارسال شود.

دلايل زن براي درخواست طلاق

•  اثبات يكي از شروط دوازدهگانه ضمن عقد ازدواج اگر مرد آن را امضا كرده باشد.
• اثبات عسر و حرج در زندگي با شوهر.
• نداشتن رابطه جنسي شوهر با زن براي مدت غير متعارف.
• داشتن اعتياد شوهر كه مضر باشد و به اساس زندگي خانوادگي ضربه وارد كند.
• نپرداختن نفقه حداقل به مدت ۶ ماه.
• بيماري لاعلاج و سخت شوهر.
• بچه‌دار نشدن مرد.
• ازدواج مجدد بدون اجازه همسر اول.
• تهيه نكردن منزل براي مدت غير متعارف.
• كتك زدن و توهين كردن به زن به‌طوري كه ادامه زندگي براي او سخت و غيرممكن شود.
• محكوميت شوهر به زندان به مدت بالاي ۵ سال يا ارتكاب به جرايمي كه بر خلاف شان زن است.
• زن در دادگاه بتواند خيانت شوهر را ثابت كند.

شرايط طلاق زن بدون دليل

 گفته شد اگر زن درخواست طلاق دهد و مرد راضي نباشد يعني مرد رضايت به طلاق نداشته باشد. طلاق زن بدون داشتن دليل از جمله اثبات يكي از شروط دوازدهگانه ضمن عقد كه مرد امضا كرده يا بدون اثبات عسر و حرج امكان‌پذير نيست.

مگر اينكه زن حق طلاق داشته باشد يا كراهت شديد نسبت به مرد داشته باشد و حاضر باشد براي گرفتن طلاق و جدايي كل مهريه‌اش را به شوهر ببخشد. به حدي اين كراهت زن نسبت به مرد بايد زياد باشد كه به هيچ عنوان حاضر به نزديكي و زندگي با شوهر نباشد.

 البته تصميم در اين مورد به نظر قاضي رسيدگي كننده به پرونده طلاق بستگي دارد و به اين معنا نيست كه با هر اظهار كراهت و بخشيدن مهريه زن به راحتي بتواند از شوهرش طلاق بگيرد.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي مطلب تنها راهي كه مي‌توانيد پرينت تماس همسر خود را بگيريد را مطالعه كنيد.

گرچه طلاق حق مرد است و او براي اين امر نياز به دليل خاصي ندارد اما قانون‌گذار موارد و شرايط و راه‌هايي را نيز براي طلاق زن در نظر گرفته است كه در صورت وجود آن‌ها، زن مي‌تواند از دادگاه درخواست طلاق نمايد.

زن براي جدايي و طلاق نياز به داشتن دليل دارد و نمي‌تواند مانند مرد هر زمان و بدون داشتن دليل درخواست طلاق را به دفتر خدمات الكترونيك قضايي ارائه كند. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع نحوه طلاق گرفتن زن مي‌پردازيم.

• عدم پرداخت نفقه از سوي همسر

طبق ماده ۱۱۲۹ قانون مدني در صورتي‌كه زن بتواند امتناع شوهر از پرداخت نفقه يا عجز از پرداخت او را در دادگاه ثابت نمايد. دادگاه شوهر را مجبور به طلاق زن مي‌كند و چنانچه شوهر حكم را اجرا نكند خود دادگاه يا نماينده او اقدام به اجراي صيغه طلاق و امضاي سند طلاق خواهد كرد.

•  عسر و حرج زن

طبق ماده ۱۱۳۰ قانون مدني، زن اين حق را دارد در صورتي‌كه ادامه زندگي مشترك براي او با مشقت همراه باشد از دادگاه خانواده تقاضاي طلاق كند. اين مورد مشمول عسر و حرج قرار مي‌گيرد كه از مصاديق عسر و حرج مي‌توان ترك زندگي مشترك از سوي مرد، اعتياد به مواد مخدر، محكوميت قطعي مرد به حبس به مدت ۵ سال يا بيشتر، ضرب و شتم و ديگر سوء رفتارهاي مالي غير قابل تحمل و ابتلاء مرد به بيماري‌هاي غير قابل درمان را نام برد.

•  غيبت مرد

بر اساس ماده ۱۰۲۹ قانون مدني غيبت مرد به مدت بيش از چهار سال از مواردي است كه زن بر اساس آن مي‌تواند درخواست طلاق كند.

•  شروط دوازده‌گانه ضمن عقد ازدواج

شروط دوازده‌گانه مندرج در عقدنامه كه در صورت وقوع هر يك از آن‌ها به تشخيص دادگاه، زن داراي حق طلاق مي‌شود و بدون نياز به حضور و موافقت شوهر و با تجويز دادگاه، مي‌تواند به دفترخانه طلاق مراجعه نموده و صيغه طلاق را جاري كند:

• خودداري شوهر از پرداخت نفقه زن.
• سوء رفتار شوهر در حدي كه غيرقابل تحمل باشد.
• بيماري صعب‌العلاج شوهر كه غيرقابل درمان باشد و ادامه زندگي مشترك را با مشكل روبه‌رو كند.
• در صورتي‌كه شوهر ديوانه باشد يا در طول زندگي مشترك ديوانه شود.
• اشتغال شوهر به شغلي كه به حيثيت و آبروي خانوادگي زن لطمه بزند.
• محكوميت شوهر به ۵ سال حبس يا بيشتر.
• اعتياد شوهر به مواد مخدر به شكلي كه زندگي مشترك را مختل كند.
• چنانچه شوهر شش ماه متوالي يا نه ماه متناوب زندگي مشترك را بدون عذر موجه ترك كند.
• محكوميت قطعي شوهر به ارتكاب جرم خلاف شئونات خانوادگي زن.
• ناباروري مرد پس از گذشت ۵ سال از زندگي مشترك.
• در صورتي‌كه شوهر مفقودالاثر شود و شش ماه پس از مراجعه زن به دادگاه خبري از او نباشد و پيدا نشود.
• ازدواج مجدد مرد بدون اجازه زن.

•  وكالت محضري طلاق

يكي از راه‌هاي كسب حق طلاق توسط زن اين است كه مرد به يكي از دفاتر اسناد رسمي مراجعه مي‌كند و وكالت در طلاق را به همسرش يا ديگري بدهد.

البته بايد توجه داشت وكالت طلاق بايستي حتما محضري باشد يعني در سند رسمي باشد.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي طلاق توافقي چقدر زمان مي‌برد؟  را مطالعه كنيد.

پس از انجام مراحل طلاق و جدا شدن زوجين از يكديگر، زن موظف است مدت زماني را كه در قانون تعيين شده است صبر كند و سپس براي ازدواج مجدد اقدام نمايد.

يكي از مهم‌ترين احكام طلاق، لزوم نگه داشتن مدت زماني تحت عنوان عده براي زنان است. به اين معنا كه زن در طول اين مدت نمي‌تواند با مرد ديگري ازدواج كند. عده انواع مختلفي دارد. از جمله انواع عده، عده وفات، عده فسخ نكاح، عده بذل و انقضاي مدت در عقد موقت و عده طلاق است. در حالت كلي زن موظف است كه در صورت طلاق گرفتن، عده طلاق را نگه دارد كه البته عده طلاق انواع مختلفي دارد. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع نگه داشتن عده طلاق مي‌پردازيم.

عده طلاق

قانون‌گذار، اقسام طلاق را تحت عنوان طلاق رجعي و طلاق بائن بيان كرده است. طلاق رجعي به اين معناست كه مرد در طول مدت عده مي‌تواند به زن رجوع كند. اما در طلاق بائن، چنين امري براي مرد امكان‌پذير نيست و مرد در صورت تمايل، بايد پس از تمام شدن مدت عده، دوباره با زن عقد ازدواج منعقد كند.

چه زناني عده طلاق ندارند؟

دختر باكره عده ندارد

در صورتي‌كه زن و شوهر قبل از رابطه جنسي از يكديگر جدا شوند و دختر باكره باشد، طلاق از نوع بائن است. در طلاق بائن نيز مرد نمي‌تواند در مدت زمان عده به زن رجوع كند و اگر بخواهد كه زندگي زناشويي را از سر بگيرد بايد تا پايان مدت زمان عده منتظر بماند و مجددا با زن عقد كند.

از آن جايي كه امكان بارداري دختر باكره متصور نيست نيازي به نگه داشتن عده طلاق توسط او نيست. بارزترين مثال در اين حالت طلاق در دوران عقد و قبل از رابطه جنسي است كه در اين‌صورت دختر باكره است و نيازي به نگهداري عده ندارد.

زن يائسه عده طلاق ندارد

همان‌طور كه مي‌دانيد منظور از زن يائسه، زني است كه به سني رسيده باشد كه امكان بارداري آن وجود نداشته باشد. به همين دليل طلاق زن يائسه از شوهرش نيز از نوع طلاق بائن است. به گونه‌اي كه مرد اجازه رجوع به زن خود را بعد از طلاق ندارد. با اين وجود زن يائسه نيز عده طلاق ندارد و نيازي به نگهداري عده ندارد.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي مطلب آقايان براي دادن حق طلاق به همسر خود محتاط باشند را مطالعه كنيد.

يكي از سوالاتي كه پرسيده مي‌شود آن است كه اگر زن در دادگاه اعلام نمايد كه دليل طلاق تنفر زن از شوهر يا كراهت زن در طلاق است امكان طلاق براي او وجود دارد؟

طلاق به دليل كراهت و تنفر زن، درصد قابل توجهي از پرونده‌هاي طلاق در دادگاه خانواده را تشكيل مي‌دهد و بر همين اساس اين نوع طلاق به عنوان يكي از طلاق‌هاي شايع ميان زوجين مطرح مي‌شود. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع طلاق به دليل تنفر زن مي‌پردازيم.

انواع طلاق

در يك تقسيم‌بندي كلي در قانون ايران طلاق به دو دسته طلاق رجعي و طلاق بائن تقسيم مي‌شود. طلاق رجعي به اين معناست كه براي شوهر در مدت عده حق رجوع وجود دارد. يعني با اينكه رابطه زوجيت به واسطه اجراي طلاق قطع شده است اما در صورت رجوع مرد در مدت زمان عده همان رابطه زوجيت برقرار مي‌شود. اما طلاق بائن، به طلاقي گفته مي‌شود كه در آن براي شوهر حق رجوع وجود ندارد.

مطابق بند ۳ ماده ۱۱۴۵ قانون مدني، يكي از انواع طلاق‌هاي بائن طلاق خلع است. طلاق خلع در ماده ۱۱۴۶ قانون مدني اين طور تعريف شده است: «طلاق خلع آن است كه زن به واسطه تنفري كه از شوهر خود دارد در مقابل مالي كه به شوهر مي‌دهد طلاق بگيرد. اعم از اينكه مال مزبور عين مهر يا معادل آن يا بيشتر يا كمتر از مهر باشد.»

مطابق تعريف اين ماده، در صورتي‌كه تنفر و كراهتي كه زن نسبت به شوهر خود دارد در حدي باشد كه ادامه زندگي را براي او يا براي هر دو مشكل سازد و مانع توجه به وظايف و تكاليف شرعي و احساسي شود، مي‌تواند با پرداخت مالي به شوهر، اعم از اينكه آن مال عين مهريه، معادل آن يا بيشتر و كمتر از آن باشد، از او طلاق بگيرد.

طلاق از طريق تنفر

اما سوال اينجاست كه آيا هر ميزان تنفر زن نسبت به شوهر باعث اثبات عسر و حرج او و صدور حكم طلاق خواهد بود؟
به نظر مي‌رسد كه صرف تنفر زن از شوهر از موجبات عسر و حرج محسوب نمي‌شود كه زن بتواند بر مبناي آن طلاق بگيرد. علاوه بر اين در طلاق خلع بخشيدن مالي از زن اعم از مهريه يا غير آن نيازمند قبول شوهر است.

در نتيجه با اينكه اگر زن مقدار قابل توجهي از مهريه خود را ببخشد بيانگر وخامت اوضاع و سختي زن دارد. اما در صورت مخالفت و عدم رضايت شوهر، دليل ديگري هم براي طلاق گرفتن نياز است.

بنابراين براي جمع بندي بررسي امكان طلاق از طريق كراهت و تنفر زن بايد موارد زير را در نظر داشته باشيد:

• صرف اعلام كراهت و تنفر زن از شوهر براي تحقق طلاق كافي نيست و شوهر نيز بايد براي طلاق رضايت داشته باشد.
• در صورتي‌كه زن قصد طلاق از شوهر خود را به دليل كراهت نسبت به او دارد، اگر بخشي از حقوق مالي خود در اين راه را ببخشد، بهتر به نتيجه خواهد رسيد.
• معمولا در بسياري از موارد، پرونده‌هاي طلاق به استناد عسر و حرج زن با نبخشيدن بخش عمده‌اي از مهريه به نتيجه نمي‌رسد.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي مطلب آيا فريب در ازدواج جرم است؟ را مطالعه كنيد.

يكي از شروط مهمي كه در عقدنامه‌ها ذكر مي‌شود شرط نصف شدن اموال مرد هنگام طلاق است.

به‌طور كلي هنگامي كه بين دو طرف قراردادي بسته مي‌شود آن‌ها مي‌توانند علاوه بر تعهداتي كه قانونا با امضاء قرارداد به عهده خود گذاشته مي‌شود، شرايطي را به عقد اضافه كنند كه دو طرف ملتزم به رفتار بر اساس آن باشند. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع شرايط نصف شدن دارايي شوهر مي‌پردازيم.

دارايي شوهر در چه شرايطي با زن نصف مي‌شود؟

چنانچه طلاق بنا به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخيص دادگاه، تقاضاي طلاق ناشي از تخلف زن از وظايف همسري يا سوء‌اخلاق و رفتار وي نباشد، زوج مكلف است تا نصف دارايي موجود خود را كه در ايام زناشويي با زوجه به دست آورده يا معادل آن را به‌صورت بلاعوض به زوجه منتقل نمايد.

تحقق اين شرط منوط به حصول موارد زير است:

• زماني زوجه مي‌تواند از اين شرط به نفع خود استفاده نمايد كه طلاق صورت گرفته باشد. به عبارت ديگر امكان الزام شوهر براي اجراي اين شرط پيش از درخواست طلاق وجود نخواهد داشت.
•  طلاق ناشي از تخلف زن از وظايف همسري يا سوءاخلاق و رفتار وي نباشد. به عبارت ديگر چنانچه سوء‌رفتار و سوء‌اخلاق زوجه موجب گرديده باشد تا زوج اقدام به طلاق وي نمايد شرط تنصيف دارايي محقق نخواهد گرديد.

• بايستي كه حتما مرد متقاضي طلاق باشد. به عبارتي ديگر مطابق قانون طلاق به اراده مرد است. بنابراين چنانچه وي بخواهد از اين حق قانوني خود استفاده نمايد، درست است كه در واقع از قيد و بند زندگي مشترك رهايي مي‌يابد، اما ناگزير به قبول شرط تنصيف دارايي خواهد بود.
• ملاك ارزيابي اموال در شرط تنصيف دارايي تا نصف اموال يا معادل آن است. به عبارت ديگر ميزان و مبدا محاسبه نصف دارايي يا معادل آن، از كمترين اموال زوج تا سقف پنجاه درصد آن است.
•  زوجه اين امكان را نخواهد داشت تا هر مالي از زوج را براي خود و در راستاي شرط مطالبه نمايد. به عبارت ديگر شرط تنصيف دارايي فقط مختص به دارايي است كه در زمان زوجيت حاصل شده باشد. بنابراين اموالي را كه زوج پيش از ازدواج داشته است يا به وي ارث رسيده است را نمي‌توان در راستاي اجراي شرط موصوف به زوجه داد.
• آخرين شرطي كه مي‌بايست وجود داشته باشد تا شرط تنصيف دارايي به نفع زوجه قابل اجرا باشد، موجود بودن اموال حين طلاق است. بنابراين شامل اموال از بين رفته اعم از تلف يا مفقود شده، نخواهد گرديد.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي براي دريافت مهريه چقدر بايد هزينه كرد مطالعه كنيد.

مهريه از حقوق مشخص زن محسوب مي‌شود كه به محض جاري شدن عقد ازدواج، زن مالك آن محسوب شده و مي‌تواند آن را در اختيار بگيرد مگر در شرايطي خاص.

در قانون شرايطي براي طلاق دادن زن بدون مهريه يا شرايطي كه مهريه به زن تعلق نمي‌گيرد، تعريف شده است كه در اين نوشتار از مجله دلتا به موضوع طلاق همسر بدون مهريه مي‌پردازيم.

مهريه زن ناشزه

با توجه به اينكه ماده ۱۰۸۲ قانون مدني تصريح كرده است كه به محض جاري شدن نكاح، مالكيت مهريه متعلق به زن است، مرد بايد پس از ازدواج، آن را به زن تسليم كند. بنابراين اطاعت نكردن زن از شوهر( ناشزه بودن) دليل بر طلاق دادن زن بدون مهريه نمي‌شود.

اما بايد بدانيد كه عدم تمكين زن يا همان ناشزه بودن، حق نفقه (مخارج زندگي) را براي او از بين خواهد برد.

مهريه زن باكره

بر اساس قانون مدني در ماده ۱۰۹۲، اگر زن و مرد پيش از برقرار شدن رابطه كامل زناشويي طلاق بگيرند، زن مي‌تواند نيمي از مهريه خود را از مرد بگيرد.

اگر پيش از جدايي، مرد تمام مهريه يا بيش از نصف آن را به زن داده باشد، مي‌تواند آن را از زن پس بگيرد.

مهريه زن در صورت خيانت

در رابطه با اين موضوع بايد گفت كه اگر زن رابطه نامشروع با شخص ديگري داشته باشد با توجه به اينكه اين كار جرم محسوب مي‌شود، شوهر حق دارد از او به صورت كيفري شكايت كند. مجازات‌هاي مربوط به آن را از دادگاه براي زن مطالبه كند.

اما حتي اين كار باعث طلاق دادن زن بدون مهريه نخواهد شد. زن هم‌چنان حق دارد با وجود خيانت به شوهر، مهريه خود را مطالبه كند و مرد موظف است آن را بپردازد.

شرايط عدم تعلق مهريه به زن

در قانون مدني شرايطي تعريف شده كه با وجود آن‌ها طلاق دادن زن بدون مهريه ممكن است يا به عبارتي مهريه به زن تعلق نمي‌گيرد:

• بر اساس ماده ۱۰۹۸ قانون مذكور، اگر ازدواج دائم يا موقت به دليلي از دلايل قانوني، باطل محسوب شود، زن حق مهريه نخواهد داشت. چرا كه قرارداد اساسا باطل بوده و مفاد آن نيز باطل خواهد بود. اگر زن پيش از آن مهر را گرفته باشد، بايد آن را به مرد پس بدهد.
• مورد دوم نيز زماني است كه پيش از رابطه زناشويي يا همان نزديكي، عقد ازدواج فسخ مي‌شود. به استثناء زماني‌كه دليل فسخ نوع خاصي از ناتواني جنسي مرد باشد.

بر اين اساس اگر پيش از فسخ، زن مهريه را دريافت كرده بايد به مرد بازگرداند، چون مالكيت او نسبت به مهر از بين رفته است و بر خلاف طلاق زن باكره كه مستحق نصف مهر است، زن باكره در صورت فسخ نكاح مهريه ندارد.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر چگونه زن مي‌تواند شوهر را از اشتغال منع كند؟ مطالعه كنيد.

بسياري از افراد بعد از طلاق به دنبال حذف نام همسر سابق خود از شناسنامه هستند.

حذف نام همسر از شناسنامه پس از طلاق، دغدغه خيلي از مردان و زناني است كه طلاق گرفته‌اند و تمايل دارند در شناسنامه ايشان نامي از همسر سابق و طلاق و ازدواج قبلي نباشد. در اين نوشتار از مجله دلتا به موضوع شرايط حذف نام همسر سابق مي‌پردازيم.

شرايط حذف نام همسر از شناسنامه

• حذف نام همسر اول از شناسنامه زماني محقق مي‌شود كه شخص همسر دوم خود را انتخاب و نيز ازدواج آن‌ها رسمي باشد و ثبت‌نام ايشان در شناسنامه فرد انجام شود، بنابراين به‌ صرف انتخاب همسر و معرفي او نمي‌توان از اين مقرره قانوني استفاده كرد.
• حذف نام از شناسنامه در اين مورد صرفا پس از وقوع ازدواج دوم و ثبت آن صورت مي‌گيرد، بنابراين همسر دوم از ازدواج پيشين همسر خود مطلع خواهد شد. از طرف ديگر، اقدام به حذف نام همسر قبلي از شناسنامه علاوه بر كاهش بار رواني موجود، موجب ارائه راحت‌تر شناسنامه در جاهاي مختلف است، زيرا به‌طور عمده مواردي اين‌چنين جزء خصوصي‌ترين مسائل افراد است و دليلي ندارد كه همگان از آن‌ها باخبر باشند. اين در حالي است كه با صدور گواهى ازدواج بايد روشن شود كه زن و مرد پيش از ازدواج مي‌توانند با اخذ گواهي تجرد از ازدواج قبلي همسر آينده خود مطلع شوند.
• از اتلاق واژه همسر دوم بايد اين‌طور نتيجه گرفت كه استفاده از اين مورد صرفا در مورد اختيار كردن همسر دوم امكان‌پذير خواهد بود و نه ازدواج‌هاي بعدي اما به نظر مي‌رسد كه با وجود نقص اين مورد در اين‌خصوص، بتوان در ازدواج‌هاي بعدي نيز از مزاياي قانوني استفاده كرد.

مدارك لازم براي حذف طلاق از شناسنامه

• دو قطعه عكس
• دادنامه طلاق
• رونوشت يا اصل طلاق‌نامه
• اصل شناسنامه
• اصل كارت ملي
• گواهي باكرگي پزشك قانوني

حذف طلاق از شناسنامه

نكته مهمي كه در اين راستا وجود دارد اين است كه حذف نام همسر از شناسنامه كسي كه داراي فرزند است به هيچ وجه امكان‌پذير نيست به علت اين‌كه در صورت حذف نام همسر يا حذف طلاق از شناسنامه زوج يا زوجه فرزند از ارث محروم شده است.
از طرفي از نظر قانوني و اخلاقي نيز اين موضوع امكان‌پذير نيست.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي بيشتر آيا زن بدون اجازه مرد مي‌تواند سر كار برود؟ مطالعه كنيد.

مطابق با قانون مدني ايران مرد مي‌تواند زنش را هر موقع بخواهد طلاق دهد.

طلاق از طرف مرد به اين معنا نيست كه مرد مي‌تواند هر موقع بخواهد زنش را طلاق دهد. اين امر تنها با اراده مرد و بدون پرداخت حق و حقوق مالي زن انجام نخواهد شد، براي اين كار لازم است مرد شرايطي را رعايت كند مثل پرداخت مهريه، نفقه، اجرت‌المثل، نحله و تمام حقوق مالي زن را بپردازد. در اين نوشتار از مجله دلتا به موضوع شرايط درخواست طلاق از طرف مرد مي‌پردازيم.

طلاق به درخواست مرد

درخواست طلاق به سه روش امكان دارد طلاق به درخواست زن، طلاق به درخواست مرد و طلاق توافقي.

در روش طلاق به درخواست مرد، مرد مي‌تواند بدون دليل و تنها با پرداخت تمام حق و حقوق مالي به زن او را طلاق دهد و اعتراض زن در اين مورد هم مانع از جدايي و طلاق از جانب مرد نخواهد شد. اما مرد نمي‌تواند بدون پرداخت حقوق مالي به زن هر موقع خواست او را طلاق دهد.

 نكته‌اي كه وجود دارد اين است كه اگر مرد براي طلاق همسرش دليل يا دلايل محكمه‌پسند داشته باشد مانند عدم تمكين، سوءرفتار زن، اعتياد زن، حبس طولاني مدت زن و مواردي كه مورد قبول دادگاه براي طلاق زن از طرف مرد است ديگر لازم نخواهد بود كه مرد براي طلاق جز مهريه زن ديگر حقوق مالي مثل نفقه، اجرت‌المثل و نحله را هم پرداخت كند.

شرايط دادخواست طلاق از جانب مرد

اين دادخواست تفاوت چنداني با بقيه انواع طلاق‌ها ندارد. مرد ابتدا در سامانه طلاق ثبت‌نام مي‌كند و وقت مشاوره قبل از طلاق كه براي انواع طلاق اجباري است مي‌گيرد.

اما اگر در سامانه طلاق ثبت نام نكرد مي‌تواند دادخواست طلاق را به يكي از دفاتر خدمات الكترونيك قضايي تقديم كند.

سپس بايد تمبر باطل كند و كپي برابر با اصل شده سند ازدواج و تمامي مدارك را به ضميمه دادخواست طلاق، تقديم دفتر خدمات الكترونيك قضايي كه در آن دادخواست را ثبت كرده است، كند تا از آن‌جا به دادگاه خانواده براي رسيدگي ارسال شود.

در دادگاه كليه مدارك بررسي مي‌شود و دادگاه براي ايجاد صلح و سازش بين زوجين، آن‌ها را به داوري دعوت مي‌كند و از آن‌ها مي‌خواهد يك نفر به عنوان داور معرفي كنند.

اگر اين كار را نكردند خود دادگاه براي آن‌ها داور تعيين مي‌كند البته نظريه داور براي دادگاه جنبه تشريفاتي دارد و تعيين كننده نيست.

اگر با ارجاع به داوري و مشاوره قبل از طلاق كه اجباري است باز هم بين زن وشوهر سازش حاصل نشود و شوهر در تصميم خود براي طلاق زن مصمم باشد، دادگاه با توجه و بررسي شروط ضمن عقد ازدواج و مندرجات سند ازدواج براي مواردي مانند جهيزيه، مهريه، اجرت‌المثل زوجه، نفقه زوجه و فرزند يا فرزندان تصميم‌گيري و تعيين تكليف مي‌كند.

هم‌چنين دادگاه در مورد حضانت و نگهداري فرزند يا فرزندان و نحوه پرداخت هزينه‌هاي حضانت‌، تصميم‌گيري مي‌كند و تصميمات در خصوص اين موارد را ضمن راي مربوط به طلاق اعلام مي‌كند.

پيشنهاد مطالعه : براي آشنايي بيشتر با نكات حقوقي در اين زمينه، آيا زن در مدت ازدواج موقت ارث مي‌برد؟ مطالعه كنيد.

يكي از مواردي كه هنگام طلاق زوجين با آن مواجه مي‌شوند و بايد در خصوص آن تعيين تكليف شود بحث حق و حقوق هر يك از طرفين است.

طلا و جواهراتي كه مرد در هنگام عقد يا زندگي مشترك به زوجه مي‌دهد اغلب به عنوان هبه تعريف شده اند، هبه در لغت به معناي بخشش و دادن چيزي به كسي بدون دريافت مالي در قبال آن است. در اين نوشتار از مجله دلتا به موضوع شرايط پس گرفتن طلا بعد از طلاق مي‌پردازيم.

ماهيت حقوقي عقد هبه

آيا مرد مي‌تواند پس از طلاق طلا‌هاي همسر خود را پس بگيرد؟ به ماهيت حقوقي عقد هبه برمي‌گردد.

يعني بايد ببينيم كه آيا هبه عقدي لازم است يا جايز. عقد لازم عقدي است كه هيچ يك از طرفين معامله نمي‌توانند آن را بر هم بزنند جز در موارد خاصي كه قانون معين كرده است.

 در مقابل عقد لازم عقد جايز قرار مي‌گيرد عقد جايز عقدي است كه هر يك از طرفين هر وقت كه بخواهند، بتوانند آن را بر هم زند.

اگر هبه را عقد جايز بدانيم شخص هبه كننده هر زمان كه بخواهد مي‌تواند اين عقد را به هم بزند و مال هبه شده را دوباره از آن خود نمايد.

 اين رجوع به هبه بايد در شرايط خاصي صورت بگيرد، اما اگر هبه را عقدي لازم بدانيم به محض تحقق آن ديگر امكان بر هم زدن عقد و رجوع از آن براي هبه كننده وجود ندارد.

شرايط پس گرفتن طلا بعد از طلاق

اما اين رجوع به هبه بايد در شرايط خاصي صورت بگيرد اين شرايط عبارتند از:

• زماني زوج مي‌تواند تقاضاي استرداد طلا از زوجه نمايد كه اين مال هديه داده شده از بين نرفته باشد.
•  هنگامي استرداد طلا از زوجه براي زوج قابل اقامه است كه مالكيت مال هبه شده انتقال داده نشده باشد.
•  اگر در مال هبه شده تغييراتي صورت گيرد زوج نمي‌تواند تقاضاي استرداد طلا از زوجه را داشته باشد.
•  در صورتي‌كه هبه صورت گرفته از نوع هبه معوض (يعني در ازاي مال يا حقي ديگر) باشد و عوض هبه هم دريافت شده باشد، زوج ديگر نمي‌تواند از زوجه تقاضاي استرداد طلا نمايد.

استرداد طلا‌هايي كه به عنوان هديه به زن داده نشده است

مرجع رسيدگي به دعواي استرداد طلا از زوجه