مهريه

عقد موقت در صورتي صحيح است كه مدت و مهريه در آن معلوم و مشخص باشد برعكس عقد نكاح دائم كه در موقع عقد لازم نيست مدت و مهريه مشخص باشد.

مطابق ماده ۱۰۷۸ قانون مدني هر چيزي كه ماليت داشته باشد مي‌تواند به عنوان مهريه بين زوجين توافق شود. مهريه مي‌تواند مال منقول يا غير منقول، وجه نقد يا سكه بهار آزادي و غيره باشد. حال ممكن است اين سوال ايجاد شود كه زمان پرداخت مهريه در اين نوع از عقد چه زماني است؟ در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع زمان پرداخت مهريه در عقد موقت مي‌پردازيم.

 پرداخت مهريه در عقد موقت

امكان پرداخت مهريه از هنگام اجراي عقد تا زماني‌كه عقد موقت به هر دليلي مثل پايان مدت يا بذل مدت به پايان برسد وجود دارد.

 عقد موقت اگر مدتش ۹۹ ساله هم باشد، باز هم عقد نكاح موقت يا صيغه موقت ناميده مي‌شود. عقد موقت شرايطي دارد براي مطالعه شرايط و نحوه ثبت اين عقد به مطلب مجازات ثبت نكردن ازدواج موقت مراجعه كنيد.

زمان‌هاي مختلف براي پرداخت مهريه

 مهريه به‌صورت حال در عقد تعيين شده باشد: دراين‌صورت بايد تا مهلتي كه در هنگام عقد مشخص شده است زن مهريه را دريافت كند.

 مهريه به‌صورت مدت‌د‌ار در هنگام عقد تعيين شده باشد: در اين مورد  نيز بايد زن مهريه را از مرد تا مهلت مشخص شده دريافت كند.

 مطالبه مهريه در هنگام عقد به صورت اختيار زوجه تعين شده باشد: در چنين حالتي هرگاه زن درخواست وصول مهريه كند مي‌تواند اقدام به دريافت مهريه در عقد موقت يا دائم را بنمايد كه اصطلاحا به اين مهريه عندالمطالبه است.

 مطالبه مهريه از جانب زن منوط باشد به استطاعت و توان مالي مرد در پرداخت: در اين نوع از مهريه كه هنگام عقد تعيين شده و توافق طرفين رسيده است، زن بايد اثبات كند كه شوهر تونايي مالي براي پرداخت مهريه را دارد. آن وقت مي‌تواند اقدام به دريافت مهريه خود ‌كند. اصطلاحا به اين مهريه عندالاستطاعه است.

 در صورتي كه هنگام عقد مبلغ معيني به عنوان مهريه تعيين شود اما توافق شود كه پرداخت آن به زن به صورت اقساطي باشد: در اين حالت مرد بايد در زمان تايين شده به عنوان زمان پرداخت قسط، مبلغ مورد نظر را پرداخت كند. 

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي مطلب بهترين روشي كه با آن مي‌توانيد مهريه را به اجرا بگذاريد  را مطالعه كنيد.

يكي از موضوعات مهمي كه در ارتباط با مهريه مطرح مي‌شود اين است كه زن مهريه خود را به همسرش ببخشد.

زن مالك مهريه است و به محض عقد مي‌تواند مهريه را مطالبه كرده يا حتي آن را ببخشد. مطابق قانون، براي اينكه زن اقدام به بخشيدن مهريه به همسر خود كند، شرط خاص پيش بيني نشده است، لكن در عمل اين امر نيازمند رضايت پدر است. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع بخشيدن مهريه بدون اجازه پدر مي‌پردازيم.

شرايط بخشيدن مهريه

به موجب ماده ۱۰۸۲ قانون مدني به مجرد عقد، زن مالك مهريه مي‌شود و مي‌تواند هرگونه تصرفي كه بخواهد در مهريه انجام دهد. بخشيدن مهريه به همسر نيز يكي از آن‌ها است.

در برخي از شرايط، بخشش مهريه از طرف زن سبب مشكلاتي در روابط طرفين مي‌شود. به خصوص در مواقعي كه زن تصميم به جدايي از همسر خود مي‌گيرد. دراين‌صورت، زن نمي‌تواند با استفاده از بخشيدن مهريه‌اش، به‌صورت طلاق خلع و مبارات( طلاق به دليل تنفر) اقدام كند. چراكه مهريه‌اش را از قبل بخشيده است. لذا بايد علاوه بر مهريه‌اي كه از قبل به شوهرش بخشيده، مبلغي ديگر هم به او بپردازد تا شوهر را راضي به طلاق كند. اگر علاقه داريد در مورد مسائل مهريه بيشتر بدانيد به مطلب حقي كه به زن اجازه مي‌دهد تمكين نكند اما نفقه و مهريه بگيرد مراجعه كنيد.

بخشيدن مهريه بدون اجازه پدر

عليرغم اينكه فرض بر اين است كه بخشيدن مهريه از سوي زن، نشانه رضايت وي از زندگي مشترك و علاقمندي به همسرش است. اما گاهي اوضاع تغيير مي‌نمايد. تا اينكه زن تمايل پيدا مي‌كند تا به هر روشي كه شده از شوهرش جدا شود و يكي از اين روش‌ها طلاق خلع و مبارات است.

در اين طلاق زن در برابر بخشش تمام يا مقداري از مهريه‌اش به مرد، مرد را به طلاق دادن ترغيب كند. اما اينكه زن از قبل مهريه را بخشيده باشد، بايد علاوه بر مهري كه بخشيده، مبلغي ديگر هم به او بپردازد تا راضي به طلاق دادن زن شود.

علاوه بر رضايت و ميل دروني زن نسبت به بخشيدن مهريه، ممكن است مرد او را مجبور به اين امر كند. يا اينكه زن به لحاظ احساسات زودگذر خود تصميم به اين امر بگيرد. به همين دليل، عليرغم اين كه در شرع و قانون شرط خاصي براي صحت بخشيدن مهريه بدون شاهد از طرف زن در نظر گرفته نشده است اما به لحاظ عملي دفترخانه‌ها اجازه پدر براي بخشيدن مهريه و رضايت وي براي بخشش آن را شرط لازم و ضروري براي اين امر مي‌دانند.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي مطلب مرداني كه مي‌خواهند ازدواج دوم داشته باشند، حتما بخوانند!  را مطالعه كنيد.

زن پس از جاري شدن خطبه عقد صاحب مهريه است و هر زمان كه بخواهد مي‌تواند آن را از همسرش درخواست كند و هر اقدامي بخواهد مي‌تواند با مهريه خود انجام دهد.

زن مي‌تواند براي به اجرا گذاشتن مهريه‌اش هر زمان كه اراده كرد، اقدام كند. وي براي اين كار هم مي‌تواند به اداره ثبت مراجعه كند و هم به دادگاه خانواده. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع بهترين روش اجرا گذاشتن مهريه مي‌پردازيم.

مهريه جزو اولين توافقات زن و شوهر است كه ميزان آن را معمولا دختر تعيين مي‌كند يا اينكه دختر و پسر با هم سر يك مال مشخص و مبلغ معين به توافق مي‌رسند.

ممكن است در اثر هيجانات، احساس و عواطف، ميزان مهريه تعيين شده بسيار زيادتر از توانايي مرد باشد يا بلعكس ميزان مهريه زن بسيار ناچيز تعيين شده باشد. حال سوال اينجاست كه آيا مي‌توان مهريه تعيين شده را بعد از ازدواج و فروكش شدن احساسات، كم يا زياد كرد؟ در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع شرايط افزايش و كاهش مهريه مي‌پردازيم.

 افزايش مهريه بعد از عقد ازدواج

افزايش مهريه در سند ازدواج، با اقرارنامه رسمي پذيرفته نمي‌شود. در نتيجه اگر زن و مرد خواهان افزايش مهريه هستند مي‌تواند از طريق ساير تعهدات مالي مثل صدور چك يا سفته، صلح اموال، فروختن مال و ساير تعهدات الزام‌آور ديگر كه در قوانين آمده است اقدام به افزايش مهريه كنند.

پس منعي براي افزايش وجود ندارد ولي اين مال جديد افزايش يافته ديگر ماهيت مهريه ندارد. مهريه همان است كه حين عقد مشخص شده است. در واقع افراد مي‌توانند با يك توافق جديد بين خودشان مبلغي را تعيين كنند. زوجين مي‌توانند اين را افزايش مهريه بدانند اما قرارداد جديد احكام خود را دارد و تابع مهريه نيست.

 كاهش مهريه بعد از عقد ازدواج

مهريه شرعي همان است كه در سند ازدواج مقرر شده است. پس در نتيجه، كاهش مهريه نيز منع قانوني دارد. البته منظور از اين كاهش، كاهش ميزان مهريه در خود سند ازدواج است وگرنه كه زن مي‌تواند براي كاهش مهريه تعيين شده به يكي از دفاتر اسناد رسمي مراجعه و مهريه را ببخشد.

در كاهش يا كلا بخشش مهريه آگاه باشيد كه اگر به موجب سند رسمي زن تمام مهريه يا بخشي از آن را ببخشد، ديگر نمي‌تواند براي همان قسمت بخشيده شده از طريق مراجع قضايي يا اجراي ثبت اقدام به مطالبه مهريه كند. عملا مهريه تعيين شده در سند ازدواج نيز آثار مالي خود را به موجب سند بعدي كاهش يافته از دست مي‌دهد.

نتيجه گيري

به‌طور كلي در مطالب بالا صريحا بيان كرديم كه هرگونه تغيير مهريه اعم از افزايش يا كاهش در سند ازدواج منع شده است. براي اطلاع از انواع مهريه و شرايط تبديل آن به مطلب آيا مي‌توان مهريه عندالاستطاعه را به عندالمطالبه تبديل كرد؟ مراجعه كنيد.

مهريه تعيين شده در سند ازدواج، مهريه شرعي و غيرقابل تغيير است. در خصوص افزايش مهريه نيز بعد از عقد ازدواج منع قانوني وجود دارد اما زوجين مي‌توانند در قالب ساير اسناد تعهدآور مالي يا عقود حقوقي مهريه را توافقي ميان خود افزايش دهند.

در خصوص كاهش نيز زن مي‌تواند با حضور در دفاتر اسناد رسمي نسبت به بخشش قسمتي يا تمام مهريه اقدام كند.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي مطلب در اين شرايط زن مي‌تواند حتي بدون دليل طلاق بگيرد را مطالعه كنيد.

مهريه عندالمطالبه و عندالاستطاعه دو كلمه‌اي كه به گوش همه ما آشناست. مهريه نشانه وفا و محبت مرد نسبت به همسر خود و سنتي پسنديده است.

مهريه از جمله حقوق مالي مربوط به زن بوده كه پس از عقد نكاح براي او وضع مي‌گردد. هر آنچه كه ماليت و امكان تملك داشته باشد را مي‌توان به عنوان مهريه تعيين نمود. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع تبديل مهريه عندالاستطاعه به عندالمطالبه مي‌پردازيم.

مهريه عندالاستطاعه

در مهريه عندالاستطاعه، هنگام پرداخت مهريه، زماني است كه مرد، به لحاظ مالي توانايي پرداخت را داشته باشد. از اين‌رو پرداخت آن بسته به استطاعت(توانايي) مالي مرد است.

مهريه عندالمطالبه

معني عندالمطالبه آن است كه به محض مطالبه زن، مرد موظف به پرداخت مي‌شود. مهريه عندالمطالبه مهريه‌اي است كه زن هر زمان اراده كند مي‌تواند آن را مطالبه كند. تا زماني هم كه مرد مهريه را به زن نپردازد، زن مي‌تواند از حق حبس خود استفاده كند و تمكين نكند.

رابطه تمكين و مهريه

تمكين به اين معنا است كه زن موظف به تابعيت از مرد در موارد تعيين شده مانند خوش‌رويي، خوش‌اخلاقي، زندگي در مكان مشترك، ايجاد رابطه جنسي و غيره است.

ليكن قانون اين حق را براي زن در نظر گرفته است، تا هنگامي كه مهريه به او پرداخت نشده است از انجام وظايفي كه در برابر همسر خود دارد اجتناب نمايد. يا به تعريفي ديگر مجاز به عدم تمكين است حتي نفقه او نيز ساقط نمي‌گردد.

آيا مي‌توان مهريه عندالاستطاعه را به عندالمطالبه تبديل كرد؟

پس از عقد نكاح امكان تغيير ميزان مهريه و كم يا زياد كردن آن وجود ندارد و زوجين نمي‌توانند تغييري در آن ايجاد كنند.
اما زمان پرداخت مهريه يا نحوه پرداخت آن را مي‌توان تغيير داد. در اين حالت زوجين با توافق يكديگر مي‌توانند مهريه عندالاستطاعه را به عندالمطالبه يا برعكس تبديل كنند.
حتي مي‌توان بخشي از مهريه را به‌صورت عندالاستطاعه و بخش ديگر را به‌صورت عندالمطالبه تبديل كرد.

براي اين منظور زوجين بايد با در اختيار داشتن نكاح‌نامه و شناسنامه به محضرخانه محل عقد مراجعه كرده و تغييرات لازم را انجام دهند.

با توجه به مطالب فوق، تبديل مهريه عندالاستطاعه به عندالمطالبه و يا بر عكس، پس از نكاح امكان‌پذير است.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي مطلب مهريه‌هايي كه نه مي‌توان داد نه مي‌توان گرفت را مطالعه كنيد.

هنگام عقد نكاح مرد تعهد مي‌كند مبلغ يا چيزي كه ارزش اجتماعي دارد يا مالي كه قابليت تملك دارد را به عنوان مهريه زن، به او پرداخت كند.

مهريه در شرع به عنوان عاملي بازدارنده براي مرد تلقي مي‌شود كه به تحكيم زندگي كمك مي‌كند. در سال‌هاي اخير مهريه مشكلات زيادي را به وجود آورده است. يكي از سوالات رايجي كه پرسيده مي‌شود آن است كه آيا توقيف ملك قولنامه‌ اي براي مهريه امكان دارد؟ در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع توقيف ملك قولنامه اي بابت مهريه مي‌پردازيم.

آيا ملك قابل توقيف است؟

ملك در صورتي‌كه جزو مستثنيات دين نباشد براي مهريه قابل توقيف است. اگر توقيف ملك، شرايط زندگي را براي مرد سخت نكند، مي‌توان آن را براي مهريه توقيف كرد.

منزلي كه در شان مرد و افراد تحت تكفل وي باشد و مغازه يا ملكي كه براي امرارمعاش وي و افراد تحت تكفلش ضروري است، املاك مستثنيات دين محسوب مي‌شوند.

اموال غيرمنقول مثل ملك چگونه توقيف مي‌شوند؟

اگر ملك ثبت شده باشد پس از توقيف آن براي مهريه بايد به اداره ثبت محلي كه مال در آن‌جا واقع است اطلاع داده شود.

اگر ملك داراي سابقه ثبتي نباشد در صورتي توقيف آن مجاز است كه مرد در آن تصرف مالكانه داشته باشد. همچنين توسط كارشناس، مالك آن ملك شناخته شود.

اگر ملك داراي عوايدي (اجاره‌بها) باشد، به‌طوري كه عوايد يك سال آن براي پرداخت مهريه كافي باشد، در صورت رضايت زن، خود ملك توقيف نمي‌شود و عوايد آن براي پرداخت مهريه توقيف مي‌شود.

آيا توقيف ملك قولنامه‌ اي ممكن است؟

طبق قانون ثبت اسناد و املاك، دولت تنها در صورت‌هاي زير شخص را مالك يك ملك مي‌شناسد:

• ملك به نام او ثبت شده باشد.
• همچنين ملك از طريق مالك رسمي آن به او به ارث رسيده باشد.
• ملك به وي منتقل شده باشد و اين انتقال در دفتر املاك ثبت شده باشد.

بنابراين تنها با معرفي ملك قولنامه‌اي به عنوان اموال شوهر، نمي‌توان ادعا كرد كه مرد مالك آن است. با توجه به عدم اثبات مالكيت به دادگاه، امكان توقيف ملك وجود ندارد، اما ممكن است با استفاده از قانون اجراي احكام مدني توقيف ملك ممكن شود.

طبق اين قانون اگر شخصي كه سند ملك به اسم اوست، به مالكيت مرد اقرار كند و رضايت خود را نسبت به توقيف ملك اعلام كند، ممكن است دادگاه راي به توقيف ملك مورد نظر بدهد.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي مطلب طلاق توافقي چقدر زمان مي‌برد؟ را مطالعه كنيد.

يكي از مهم‌ترين حقوقي كه به موجب شرع و قانون به زن تعلق مي‌گيرد، مهريه‌اي است كه به موجب عقد نكاح ميان زن و مرد تعيين مي‌شود.

بر اساس قانون مدني زن به محض عقد ازدواج، مالك مهريه مي‌شود و مرد از همان لحظه متعهد مي‌شود كه مهريه همسر خود را بپردازد. به لحاظ عرفي مطالبه مهريه معمولا حين دعواي طلاق در دادگاه مطرح مي‌شود. اما در هر شرايطي زن امكان دريافت مهريه را خواهد داشت. حتي در صورتي‌كه شوهر فوت كرده باشد نيز زن مي‌تواند با ارئه دادخواستي مهريه‌اش را مطالبه كند كه از اموال متوفي بايد پرداخت شود. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع مهريه همسر دوم مي‌پردازيم.

اگر شوهر فوت كند مهريه زن دوم چه مي‌شود؟

اگر مردي بيش از يك زن داشته باشد خواه به عقد دائم يا عقد موقت، همسران او مي‌توانند از محل ماترك (آنچه به ارث رسيده) مطالبه مهريه كنند.

هيچ كدام از زنان متوفي در گرفتن مهريه بر ديگري برتري ندارد.

بعضي به اشتباه فكر تصور مي‌كنند، مهريه زن اول بر ديگران ارجحيت دارد كه چنين نيست. حتي مهريه زني كه به عقد موقت در نكاح مرد بوده است با مهريه زني كه در عقد دائم بوده است تفاوتي نمي‌كند.

پس از فوت شوهر از كل ارث از جمله منزل مسكوني او مي‌توان مهريه را وصول كرد. مهريه را هم از طريق دادگاه و هم از طريق اجراي ثبت مي‌توان مطالبه كرد.

آنچه اينجا اهميت دارد اين است كه اگر اموال متوفي براي پرداخت همه مهريه‌ها كفايت نكند، زني كه زودتر ملك يا مال ديگري از اموال به جا مانده فرد فوت شده را توقيف كرده باشد، در گرفتن مهريه از محل مال توقيف شده اولويت دارد. حتي اگر مالي جهت وصول مهريه براي زن ديگر نمانده باشد.

چند نكته مهم

• وراث بيش از كل ارث متوفي مسئوليتي ندارند. به عبارت ديگر و به عنوان مثال اگر مردي فوت كند و ارثي بر جاي نگذاشته باشد يا اندك باشد و همسر او مطالبه مهريه كند و ارث جوابگوي مهريه زن نباشد، وراث شوهر مسئوليتي براي پرداخت مابقي مهريه زن بعد از فوت شوهر ندارند.
• اگر اموال به جاي مانده از شوهر كم باشد و چند نفر طلبكار باشد، هر كدام كه زودتر مالي از متوفي را توقيف كند، در گرفتن طلب خود در آن مال توقيف شده اولويت دارد.
•  در شرايط مساوي، مهريه زن متوفي دين ممتاز محسوب مي‌شود. نسبت به ساير طلبكاران، زن داراي اولويت است.
•  حتي اگر بين زوجين نزديكي واقع نشده باشد و زوج فوت كند، زن دوشيزه متوفي مي‌تواند كل مهريه را از محل ارث وصول نمايد.
• اگر مهريه زن وجه نقد باشد تا زمان فوت شوهر به نرخ روز محاسبه مي‌شود.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي زن چه زماني مي‌تواند جدا از شوهر خود زندگي كند؟ مطالعه كنيد.

بسياري از افراد مي‌خواهند بدانند كه آيا امكان فرار از پرداخت مهريه توسط مرد وجود دارد؟ مصاديق احكام فرار از پرداخت مهريه به چه مواردي تقسيم مي‌شوند؟

براي توضيح اين موضوع ابتدا بايد به اين نكته توجه كرد كه مهريه حقي است براي زن و ديني است بر گردن شوهر، كه در نهايت مجبور به پرداخت آن است. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع فرار كردن از پرداخت مهريه مي‌پردازيم.

برخي به اشتباه بهترين راه براي فرار از پرداخت مهريه را واگذاري صوري اموال به آشنايان و نزديكان مي‌دانند.

معامله صوري براي فرار از مهريه در بازه زماني اختلاف بين زن و شوهر صورت مي‌پذيرد. در اين زمان شوهر اقدام به انتقال اموال براي فرار از مهريه مي‌كند. زيرا در روند نوبت‌گيري و ارائه و همچنين پذيرش دادخواست توقيف اموال و استعلام اموال ممكن است زمان زيادي طول بكشد.

در اين زمان، ممكن است مرد اموال خود را به نام ديگري نمايد. معمولا اين افراد از اقوام نزديك و درجه يك مرد هستند.

در اين راستا توجه به اين نكته ضروريست كه انتقال اموال براي عدم پرداخت مهريه داراي مجازات است.

با توجه به ماده ٢١ قانون نحوه اجراي محكوميت‌هاي مالي مصوب سال ١٣٩۴ مي‌توان گفت: انتقال مال به ديگري به هر نحو و به وسيله مديون با انگيزه فرار از دين به نحوي كه باقي مانده اموال براي پرداخت دين كافي نباشد موجب حبس تعزيري يا جزاي نقدي درجه شش يا جزاي نقدي معادل نصف مال يا هردو مجازات مي‌شود.

 راهكار‌هاي قانوني عدم پرداخت تمام يا قسمتي از مهريه

• بهترين راه براي نپرداختن تمام مهريه طلاق تواقفي هست كه در آن به‌طور مثال زن درخواست طلاق دارد. طبق توافق يك حق‌ طلاق از شوهر مي‌گيرد و در مقابل شوهر شرط ميگذارد كه مهريه پرداخت نكند.
• راه قانوني ديگر كه ممكن است در برخي موارد قابل استفاده باشد مورد كاملا فقهي است كه در قانون مدني نيز به آن اشاره شده است. اين مورد عنن به معني ناتواني كامل جنسي زن است كه باعث فسخ نكاح مي‌شود. البته اين مورد شوهر را از پرداخت نصف مهريه معاف مي‌كند.
• راه قانوني بعدي نپرداختن مهريه به‌صورت يك‌جا يا همان اعسار است. اعسار به اين معني است كه فرد از نظر مالي در شرايطي هست كه امكان پرداخت بدهي خود را ندارد و اثبات اين موضوع به عهده شوهر است. در صورت اثبات اعسار معمولا شوهر به پرداخت قسمتي از مهريه به عنوان پيش قسط و اقساط ماهيانه محكوم مي‌شود. اگر مرد از پرداخت اقساط مورد حكم امتناع ورزد، با صدور حكم جلب به زندان معرفي خواهد شد. در صورتي‌كه اعسار او اثبات شود و به هيچ طريقي قدرت پرداخت اقساط را نداشته باشد قاضي دادگاه، اقساط را با توجه به وضعيت مالي شوهر كم خواهد كرد.

برخي از وكلا با توجه به بخشنامه جديد قوه قضاييه در مورد عدم صدور حكم زندان براي مديونين مهريه بر اين باورند كه مرد عملا از پرداخت مهريه معاف شده است. اين تصور كاملا غلط است چراكه طبق قوانين مدني و خانواده، مهريه همچنان پابرجاست.

اين تصور غلط برخي در خصوص قانون جديد مهريه باعث به وجود آمدن مشكلاتي شده است. نكته آخر اينكه فقط تا سقف ١١٠ سكه يا معادل ريالي آن دادگاه حكم جلب شوهر را صادر خواهد كرد.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي معافيت مرد از پرداخت مهريه مطالعه كنيد.

يكي از مهم‌ترين مسائلي كه پس از فوت همسر به وجود مي­‌آيد، مبحث مهريه و نحوه­‌ پرداخت آن است.

مهريه مالي است كه قابليت تملك داشته باشد و در عقد نكاح، مرد تعهد مي‌كند كه به زوجه بپردازد. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع پرداخت مهريه در عقد موقت مي‌پردازيم.

پرداخت مهريه در عقد موقت ثبت شده

عقد موقت هم مي‌تواند در دفاتر رسمي ازدواج و طلاق به ثبت برسد و ميزان مهريه در آن مكتوب شود و هم مي‌تواند بين خود خانم و آقا صيغه محرميت خوانده شود.

در صورتي‌كه در دفاتر ازدواج، عقد صورت گيرد،‌ صيغه‌نامه‌اي به خانم و آقا داده مي‌شود كه سند رسمي محسوب مي‌شود.
اگر خانم قصد مطالبه مهريه خود را داشته باشد مي‌تواند به دادگاه مراجعه كند و با ارائه مدارك شناسايي و صيغه‌نامه رسمي براي مطالبه مهريه در عقد موقت اقدام كند.

در صورتي‌كه مبلغ مهريه خانم بيست ميليون تومان يا كمتر بود بايد به شوراي حل اختلاف مراجعه كند. در صورتي‌كه ارزش مهريه بيشتر از بيست ميليون تومان بود بايد به دادگاه مراجعه كند.

مهريه در ازدواج موقتي كه به ثبت نرسيده

مهريه در عقد موقت براي زماني‌كه خود خانم و آقا صيغه محرميت را بين هم جاري كرده‌اند متفاوت است.

در اين زمان هم بايد مهريه حتما مشخص شود وگرنه كه عقد باطل است. ولي چون صيغه‌نامه‌اي وجود ندارد، خانم مدركي براي ارائه به دادگاه و مطالبه مهريه خود ندارد.

آيا در اين شرايط خانم مي‌تواند مهريه خود را دريافت كند؟

بله خانم بايد به دادگاه مراجعه كند و از طريق شهادت شهود (دو مرد يا يك مرد و دو زن بايد شهادت دهند) يا با اقرار خود آقا عقد را اثبات كند. در اين‌صورت اگر باز هم مقدار مهريه كمتر از بيست ميليون تومان بود بايد به شوراي حل اختلاف مراجعه كند.

مهريه پس از مرگ شوهر در عقد موقت

برخلاف عقد دائم هرگاه ميزان مهريه مشخص نشود، عقد موقت باطل به حساب مي‌آيد. پس حتما در زمان عقد موقت بايد مهريه و ميزان آن مشخص باشد.

اگر نزديكي انجام شده باشد مرد بايد كل مهريه و در صورت عدم نزديكي نصف مهريه را بپردازد. اگر مهريه قبل از فوت پرداخت نشده باشد، بعد از فوت همسر از بين نمي‌رود. بلكه جزو ديون متوفي محسوب مي‌شود و زوجه مي‌تواند از اموال او توقيف نمايد. زيرا مهريه حقي است كه با مردن از بين نمي‌رود.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي آيا مي‌توان آپارتمان را بابت مهريه توقيف كرد؟ مطالعه كنيد.

مطابق با قانون براي توقيف آپارتمان مسكوني بابت مهريه نظرات متعددي وجود دارد.

اگر زن و شوهر با يكديگر دعوا كنند و زوجه تقاضاي دريافت مهريه‌اش را داشته باشد مرد بايد مهريه را به او پرداخت كند. در همين راستا يكي از سوالاتي كه پيش مي‌آيد اين است كه آيا مي‌توان آپارتمان مسكوني را بابت مهريه توقيف كرد يا خير؟ در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع توقيف آپارتمان براي مهريه مي‌پردازيم.

توقيف آپارتمان به معناي توقيف اموال است. در قانون آمده است كه توقيف آپارتمان يا منزل مسكوني در مرحله تامين خواسته يا همان توقيف اموال بلامانع است.

اما زوج مي‌تواند نسبت به توقيف اموال اعتراض كرده و به عنوان مستثنيات دين براي رفع آن‌ها از دادگاه تقاضا كند.

مطابق با آنچه كه در قانون ذكر شده است رويه‌هاي متعددي در اين باره ميان قضات وجود دارد و گاهي اوقات اموال توقيف نمي‌شوند.

اما در صورتي‌كه منزل توقيف شود مي‌توان نسبت به توقيف آن اعتراض كرد.

مراحل توقيف اموال براي مهريه
زن براي مطالبه مهريه خود مي‌تواند از طريق اجراي ثبت اسناد رسمي يا دادگاه اقدام كند.

در صورت مراجعه به اجراي ثبت اسناد رسمي اين امكان وجود دارد تا از اموال قابل توقيف شوهر استعلام گرفته شود.

مرجع صالح ديگر براي اين مطالبه، دادگاه خانواده است. زن مي‌تواند در دادخواست مهريه، تقاضاي توقيف اموال مانند توقيف منزل مسكوني براي مهريه، هزينه حق‌الوكاله وكيل و هزينه تمبر را به دادگاه خانواده ارائه دهد.

اگر در موردي وي توانايي پرداخت هزينه دادرسي را نداشته باشد، اين امكان وجود دارد كه وي دادخواست اعسار (ناتوان از پرداخت) را به دادگاه خانواده تسليم كند.

دادخواست اعسار زن در دادگاه بررسي و در صورت اثبات اعسار، وي از پرداخت هزينه دادرسي معاف مي‌شود.

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي آيا مهريه زن خيانتكار، پرداخت مي‌شود؟ مطالعه كنيد.