مبايعه نامه

مجله حقوقي

چگونه مي‌توان بدون ضرر مبايعه‌نامه را فسخ كرد؟

۱۶ بازديد

مبايعه‌ نامه همان سند خريد و فروشي است كه بين طرفين يك معامله يا اينكه توسط بنگاه ملكي نوشته مي‌شود.

فسخ كردن مبايعه نامه

منظور از مبايعه‌ نامه همان خريد و فروش است. حال چه خريد و فروش ملك باشد يا ماشين و غيره. اما در اينجا روي صحبت ما با مبايعه‌ نامه ملك يعني خريد و فروش ملك است. بايد بدانيم كه وقتي چنين معامله‌اي را انجام مي‌دهيم ديگر به حكم قانون قابل برهم زدن نيست (قابل فسخ كردن نيست) مگر در مواردي كه قانون اجازه داده باشد كه تنها در آن موارد مي‌توان مبايعه‌ نامه ملك را فسخ كرد. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع فسخ كردن مبايعه نامه مي‌پردازيم.

فسخ معامله يا مبايعه‌ نامه ملك

به حق فسخ مبايعه‌ نامه ملك، خيار فسخ گفته مي‌شود. خيار يعني اختيار بر هم زدن معامله. در معامله و مبايعه نامه تا زماني كه قانون اجازه نداده يا خود ما توافق نكرده‌ايم اين حق فسخ وجود ندارد. اما در چه مواردي قانون اجازه داده است كه قرارداد را فسخ كنيم؟

خيار غبن

گاهي ممكن است فروشنده ملك در قيمت واقعي ملك، شما را فريب داده باشد. براي مثال واحد آپارتماني را كه ۷۰۰ ميليون ارزش دارد به شما يك ميليارد فروخته باشد اينجا مي‌توانيد به دليل گران فروختن يا غبن (خيار غبن)، معامله را برهم بزنيد.

خيار عيب و تدليس

گاهي به اين شكل است كه فروشنده درباره مال در مواردي به جز قيمت آن شما را فريب داده است. يعني يك سري مسائل را درباره مال يا ملك به شما نگفته است. براي مثال آن ملك عيب جدي در ساختمانش دارد يا اين كه در اجاره كسي است براي چند سال و شما اين را نمي‌دانستيد كه اينجا حق فسخ داريد.

خيار شرط

اما يكي ديگر از دلايلي كه شما مي‌توانيد معامله را برهم بزنيد درج اين اختيار براي خودتان در ضمن مبايعه نامه است. براي مثال در ضمن خريد ملك، شرط و توافق مي‌شود شما به عنوان خريدار تا ۲ ماه يا تاريخ مشخصي بدون دليل خاصي حق فسخ داشته باشيد. اينجا هم اختيار فسخ وجود دارد.

 فسخ مبايعه نامه

خيار تخلف از شرط

اين عنوان براي وقتي است كه شما شرط و تعهدي را در ضمن عقد درج كرده‌ايد اما از آن تخلف شده است.

براي مثال شرط شده است كه مساحت ملك فلان مقدار باشد يا اين‌كه فروشنده ظرف مدتي معين فلان كار و تعمير در ملك را انجام دهد اما از آن تخلف مي‌شود و انجام نمي‌شود.

خيار تاخير ثمن

اگر در هنگام معامله ملك براي پرداخت پول معامله زماني تعيين شود بايد در سر رسيد مزبور پرداخت شود. اما اگر زماني تعيين نشود و براي مثال خريدار چك بدهد به فروشنده اگر تا ۳ روز آن چك‌ها پاس نشود فروشنده مي‌تواند كه معامله را برهم بزند.

اقاله

در مواردي كه هيچ راهي براي فسخ مبايعه نامه ملك وجود ندارد طرفين قرارداد يعني خريدار و فروشنده مي‌توانند با توافق هم و با رضايت هم از معامله پشيمان شوند و همه چيز به جاي اول برگردد كه اين برهم زدن با توافق طرفين را اقاله مي‌نامند.

بر هم زدن مبايعه نامه

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي مطلب چرا تنظيم سند رسمي الزامي است؟ را مطالعه كنيد.

اشتباهات رايج اما دردسرساز در تنظيم مبايعه‌ نامه

۱۷ بازديد

تنظيم مبايعه‌نامه يكي از فرآيندهاي خريد يا فروش ملك است كه به‌طور معمول قبل از عقد قرارداد بين طرفين نوشته مي‌شود.

اشتباهاتي در تنظيم مبايعه نامه

آمار پرونده‌هاي ناشي از دعاوي ملكي و قراردادي در دادگاه‌ها و دادسراها بسيار بالاست. به جرات مي‌توان گفت حدود ۵۰ درصد پرونده‌هايي كه هر روز در مراجع قضايي از سوي طرفين قرارداد طرح مي‌شود، مربوط به مشكلات ناشي از معاملات ملكي است. در اين مطلب از مجله دلتا به موضوع اشتباهاتي در تنظيم مبايعه نامه مي‌پردازيم.

هرگاه تصميم خريد و فروش خانه يا آپارتماني را اتخاذ كرديد اين موارد را بررسي كنيد تا در قراردادتان نوشته نشود، يا اگر نوشته نشده، تاكيد كنيد كه در قرارداد نوشته شود چون اين موارد جزء بايدها و نبايدهاي مبايعه‌نامه‌ها محسوب مي‌گردند.

۵ اشتباه در تنظيم مبايعه نامه

  • اشتباه در نوشتن مبلغ يا قيمت مورد معامله
  • اشتباه در نوشتن تاريخ تحويل ملك
  • عدم درج مشخصات دفترخانه و زمان تنظيم سند رسمي انتقال ملك
  • نوشتن خسارت قراردادي يا وجه التزام گزاف و خارج از توان خريدار يا فروشنده
  • شرط فسخ معامله بدون تعيين مدت فسخ

تنظيم مبايعه نامه

از اين ۵ ويژگي، چهار مورد اول مشترك بين خريدار و فروشنده است.  هر دو طرف بايد به درج و يا عدم درج آن توجه كافي داشته باشند. مورد پنجم مخصوص خريدار است.

چون اگر شرط فسخ مدت نداشته باشد و خريدار پولي را به فروشنده پرداخت كند، طبق ماده ۴۰۱ قانون مدني هم شرط و هم عقد هر دو باطل است.

در اين حالت فروشنده مي‌تواند بزند زير معامله و حكم تاييد بطلان مبايعه‌ نامه را از دادگاه بگيرد و تازه خريدار بايد بيفتد دنبال فروشنده كه پولش را پس دهد.

 اشتباه در مبايعه نامه

پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با نكات حقوقي چگونه مي‌توان املاك مشاع را تقسيم كرد؟ مطالعه كنيد.