بر اساس اطلاعات ميداني در آستانه فصل داغ جابهجايي مستاجران، التهابات قيمتي گستردهاي در بازار اجاره وجود دارد. اما به نظر ميرسد در روزهاي آينده شاهد تخليه حباب التهاب باشيم.
براي يافتن اطلاعاتي بدون پرده از بازار اجاره در گام اول به يكي از متراكمترين بافتهاي شهري در خيابان نواب و منطقه بريانك رفتيم.
پيش از حركت به سمت بنگاههاي مشاور املاك به عنوان محل رسمي قراردادهاي اجاره كشور سري به يكي از نرمافزارهاي موبايلي زديم تا پيش از بازديد از بنگاه واقع در منطقه ياد شده از وضعيت قيمتها در بازار اجاره منطقه بريانك اطلاعاتي را بدست آوريم.
*فضاي مجازي و دميدن به التهابات بازار اجارهبها
با توجه به اين مسئله كه به تازگي قيمت ارائه شده در نرمافزارهاي اينترنتي موبايلي قابل مشاهده شدهاند، نسبت به مقايسه اين قيمت با شاخصهاي اعلامي بانك مركزي از مدت مشابه سال قبل اقدام كرده و متوجه افزايش 25 تا 50 درصدي قيمت بازار اجاره شدم.
در همين راستا به صورت تصادفي با يكي از افراد آگهي دهنده تماس گرفتم. جاننثاري شخص پاسخ دهنده به ما بود و در ابتدا و پيش از سلام و احوالپرسي با لحني بسيار تندي گفت، اگر براي آگهي اجاره زنگ زدي، به شماره ديگري كه گذاشته شده زنگ بزن، از صبح تا الان هزار نفر زنگ زدند اما هيچكدامتان مشتري واقعي نيستيد.
با اينكه برخورد وي بسيار زننده بود اما براي كسب اطلاع تماس را قطع نكردم و گفتم: خوب قيمتي كه گذاشتيد، نزديك به 50 درصد بيشتر از قيمتهاي سال گذشته است.
آقاي جاننثاري با لحني بسيار آزاردهنده، گفت: چه چيزي گران نشده كه من اجاره را گرانتر نكنم، شماها اصلا مشتري نيستيد و پس از به كار بردن الفاظي ركيك، تلفن را قطع كرد.
* صاحبخانهها قيمتهاي عجيب و غريب پيشنهاد ميكنند
تجربه اول كسب اطلاعات از طريق نرمافزارهاي موبايلي، آن قدر تلخ بود كه به اين كار پايان دادم و براي بازديد از يك بنگاه مشاور املاك در منطقه بريانك روانه شدم.
برخلاف اينكه در فصل نقل و انتقال مستاجران حضور داريم، بنگاه مشاور املاك آقاي نجفي بسيار خلوت بود. البته با توجه به اينكه زمان مراجعه ما نزديك به 9 صبح بود، همين هم ميتوانست يكي از دلايلي خلوتي بنگاه آن هم در اين بازه زماني باشد. به همين دليل پس از احوال پرسي با آقاي نجفي ابتدا از او پرسيدم كه چرا اينجا آن قدر سوت و كور است.
از كمي مشتري و نبود معامله در اين فصل از سال گفت و ادعاي كسادي بازار را داشت. به او گفتم، الان زمان آغاز فصل داغ جابهجايي مستاجران است، چرا ميگويي معامله كم است. آقاي نجفي در پاسخ گفت، كساني كه خانههاي خود را براي اجاره گذاشتند، قيمتهاي عجيب و غريبي پيشنهاد ميدهند و از سوي ديگر مستاجران نيز به اميد كاهش قيمت اجاره و حتي افزايش قيمت معقولتر فعلا اقدامي براي بستن قرارداد اجاره نميكنند.
*مستاجران براي ساماندهي بازار مسكن به دولت جديد و سامانه املاك دل بستهاند
از او پرسيدم، اميد مستاجران براي كاهش قيمت مسكن چيست؟ آقاي نجفي پاسخ داد، اين مسئله سامانه املاك مردم را به ساماندهي بازار اجاره اميدوار كرده و روي كار آمدن دولت آقاي رئيسي هم يك عامل ديگري است كه زمينه اميد مردم براي ساماندهي بازار را مهيا كرده است.
پس از يك گپ و گفت نسبتا طولاني، عزم حركت به يك منطقه ديگر شهر تهران را كردم تا از شرايط اين منطقه نيز اطلاعاتي كسب كنم، به همين دليل سري به منطقه اميرآباد تهران زدم و به يك مشاور املاك ديگر مراجعه كردم.

*خلاء اطلاعرساني درباره مصوبات دولت در بازار اجاره
برخلاف بنگاه آقاي نجفي، بنگاه آقا مصطفي وقت سر خاراندن نداشت و تعداد زيادي منشي در حال فعاليت بودند. در همين شرايط ليست بزرگي از واحدهاي گذاشته شده براي اجاره در ديواري از اين بنگاه توجه مرا به خود جلب كرد.
جالب اينجا بود كه همه ليستها، يك لينك قابل اسكن داشت، پس از اسكن لينك يكي از اين آگهيها متوجه شدم، اين كد قابل اسكن مرا به صفحه يكي از برنامههاي اينترنتي هدايت كرد، جالب اينكه همه نزديك به 100 آگهي ياد شده توسط يك بنگاه در صفحه قرار داده شده بود.
مقايسهاي بين قيمت عنوان شده در آگهي و قيمتهاي سال گذشته اين منطقه انجام دادم و فهميدم، هيچ كدام از واحدهاي كمتر از 25 درصد افزايش قيمت ندارند.
همين مسئله باعث شد تا از يكي از باجه داران درباره يكي از اين نمونه واحدهايي كه افزايش قيمت 45 درصد نسبت به قيمت سال گذشته را داشت، سوال كنم. اين باجه دار ضمن تعريف و تمجيد از اين خانه گفت، البته اين واحد مستاجر دارد و مستاجر هم تا 2 ماه ديگر قرارداد دارد.
از او پرسيدم مگر قرار به تمديد قرارداد مطابق مصوبه ستاد ملي مبارزه با كرونا نيست؟ او با پوزخندي جواب داد، مصوبهاي كه ميگويد، افزايش قيمت نبايد از 25 درصد كمتر باشد، چه مصوبهاي است.
به او گفتم، مثل اينكه قانون را نخواندهاي، اين مصوبه ميگويد، حداكثر افزايش قيمت بايد در تهران 25 درصد باشد. كمي خود را جمع كرد و گفت، من كارم هر روز سر و كله زدن با مشتري است و بهتر از تو قانون را ميدانم.
البته اين برخورد مشاور املاك در خلاء اطلاع رساني وزارت راه و شهرسازي نسبت به مصوبات قانوني پيرامون اجارهبها امر غير قابل پيشبيني نبود.
* بيعملي دولت در گرفتن ماليات بر خانههاي خالي دوباره بازار را به هم ريخت
پس از صحبت به مشاور املاك منطقه اميرآباد به سمت منطقه يوسف آباد حركت كردم و در يك مشاور املاك با بنگاهدار ديدار كردم.
از بنگاهدار پرسيدم، مگر قرار نبود، با قانون ماليات برخانههاي خالي، عرضه مسكن بيشتر شود و قيمت اجاره كاهش پيدا كند؟
وي در پاسخ به سوال من گفت، اوايلي كه بحث ثبت اطلاعات در سامانه املاك جدي شد، شاهد افزايش عرضه بوديم و همه بنگاهدارها منتظر سال پر رونقي با كاهش قيمت اجاره بودند اما پس از آن ديگر خبري از پيگيري دولت نيامد و همين مسئله عرضه واحدهاي مسكوني را كند كرد.
اين بنگاهدار گفت، از طرفي خريدار در اين بازار مجبور شده كه با همين قيمتها خانه اجاره كند، زيرا اگر توان اجاره نداشته باشد بايد به در چادر زندگي كند. همچنين موج تقاضاي جديد بازار هم هست كه عمدتا اجاره نشين هستند. اين ها عواملي است كه باعث افزايش قيمت مسكن شده است.
به او گفتم به نظر ميرسد وزارت راه و شهرسازي در اين مسئله پيگيري جدي داشته باشد. بنگاه دار در واكنش به حرف من گفت: اين دولت تا آخر تير سر كار است اما سامانه املاك تا آخر مهر تمديد شده، خوب از اين چه نتيجهاي جز انفعال دولت در اين موضوع ميگيري؟
*دلالها قيمت مسكن را بالا برده و مردم امكان اجاره ندارند
پس از حضور در منطقه يوسف آباد، در آخرين مقصد به يكي از مناطق نسبتا جنوبي شهر واقع در نزديكي عبدل آباد سري زدم.
در مراجعه به يكي از بنگاههاي مشاور املاك بازهم با خلوت بودن اين بنگاه مواجه شدم. از وي بابت افزايش قيمت بازار اجاره در اين منطقه پرسيدم. آقا يحيي در پاسخ به سوال من گفت: در دو جمله بازار اينگونه است، موجر پول خون پدرش را طلب ميكند، مستاجر بيچاره هم توان تامين اجاره بها را ندارد. همين 2 حكايت كار ما را كساد كرده است.
از او پرسيدم، بالاخره كه مستاجر مجبور به خريد يا اجاره خانه است، او گفت احتمالا در روزهاي آتي كمي از التهاب بازار كم شود اما بايد گفت خدا از اين دولت نگذرد كه چنين بلايي را سر بازار مسكن آورد.
از او پرسيدم منظورت از بلا چيست، گفت خانهاي كه تا 10 سال پيش كمتر از 50 ميليون تومان قيمت داشت، اكنون قيمت ميلياردي پيدا كرده، صاحبخانه هم ميگويد، قيمت اجاره متناسب با قيمت خانه بايد زياد شود، دريغ از اينكه دلال قيمت خانه را بالا برده اما مستاجر كه دلال نيست و توان پرداخت اجاره را ندارد.
*اندكي از التهابات بازار اجاره در روزهاي آينده تخليه ميشود
بازديد از چند منطقه پايتخت به منظور آگاهي از بازار اجاره مشخص ميكند كه در فضاي خلاء خبري وزارت راه و شهرسازي نسبت به تبيين مصوبات ستاد كرونا در ارتباط با بازار اجاره و همچنين كاهش عزم دولت براي راهاندازي سامانه ملي املاك و اسكان، بازار مسكن را با فضاي ملتهبي روبه رو كرده است.
البته اين فضاي ملتهب بيشتر از اينكه در معاملات مشاهده شود در فضاي قيمتهاي بيان شده و برنامههاي موبايلي مجازي منعكس شده و به نظر ميرسد با داغ شدن فصل جابهجايي مستاجران، اندكي از التهاب فضاي مجازي كاسته شود.
با اين وجود، ساماندهي بازار اجاره يكي از اولين چالشهاي دولت سيزدهم است كه از مردادماه بايد فعاليت خود را آغاز كرده و به روند نامطلوب 8 ساله بازار مسكن پايان دهد.